ارزیابى خطر فرونشست زمین با بکارگیرى سیستم اطلاعات جغرافیایى در پهنه استان هاى تهران و البرز

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_DPMK-9-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 693
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم منتظریون

کارشناس ارشد معماری گرایش بازسازی پس از سانحه، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

فرشته اصلانی

دانشجوی دکترای عمران گرایش مهندسی زلزله، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: با رشد و توسعه جوامع، مدیریت و برنامه ریزى سکونتگاه ها جهت کاهش تبعات پس از سوانح طبیعى بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. استان هاى تهران و البرز با توجه به موقعیت خاص طبیعى، منطقه اى، تراکم بالاى جمعیتى، بافت متراکم کالبدى و شریان هاى حیاتى داراى پتانسیل بالقوه اى در رخداد مخاطرات و ایجاد شرایط بحرانى مى باشد. پژوهش ها نشان داده است که پدیده مورفولوژیکى فرونشست در این دو استان با سرعت متفاوت در حال وقوع و گسترش مى باشد. روش: روش پژوهش مقاله حاضر توصیفى- تحلیلى است. داده ها از طریق مطالعه اسناد، کتب و مقالات گردآورى شده و سه نقشه اصلى مخاطره، آسیب پذیرى و ریسک، پس از استنتاج مولفه هاى اصلى و وزن دهى شاخص هاى فرونشست با بکارگیرى AHP، در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایى GIS ایجاد و تحلیل مى شوند. یافته ها: یافته هاى پژوهش نشان مى دهد آنچه باعث ایجاد خطر و مطرح شدن فرونشست به عنوان مخاطره و تهدید مى گردد، عدم کنترل و مدیریت مناسب منابع و ذخایر آب هاى زیرزمینى در سطح استان است؛ همچنین عدم پایش مستمر منابع آب در منطقه و توسعه نامطلوب شهرى در حریم فرونشست مى تواند خسارات جبران ناپذیرى به منابع انسانى، اقتصادى، زیرساختى و زیست محیطى وارد کند. نتیجه گیرى: این مقاله نتیجه مى گیرد که سیاست گذارى و برنامه ریزى در استان باید متکى بر نقشه هاى خطر و متناسب با تهدیدات و خسارات ناشى از نشست هاى زمین در مناطق مستعد فرونشست باشد. مناطق وسیعى در استان تهران از جمله غرب و جنوب غربى و همچنین دشت ورامین، شهریار، کرج، نظرآباد و ساوجبلاغ در استان البرز از جمله مناطق مستعد وقوع فرونشست هستند. این امر بیانگر آن است که ایجاد و توسعه کانون هاى زیستى و جمعیتى و به طورکلى هرگونه فعالیت عمرانى در این مناطق، مستلزم حساسیت ویژه و نیازمند ارزیابى، نظارت، کنترل و پایش مستمر عوامل موثر در احتمال وقوع و تشدید پدیده فرونشست در منطقه مى باشد.

کلیدواژه ها

خطرپذیرى، فرونشست، سیستم اطلاعات جغرافیایى GIS، استان هاى تهران و البرز

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.