الهام یوسفی روبیات - استادیار گروه محیط زیست دانشگاه بیرجند،
فاطمه جهانی شکیب - استادیار گروه محیط زیست دانشگاه بیرجند

اکوتوریسم به عنوان یک استراتژی برای کمک به حل مسائل اقتصادی و اجتماعی در جوامع محلی و به عنوان یک ابزار مناسب و موثر حفاظت از محیط زیست به طور فزاینده ای در حال پیشرفت است. با این حال، مشارکت کامل و موثر جوامع محلی در برنامه ریزی و مدیریت اکوتوریسم، به ندرت از ویژگی های پروژه های اکوتوریسم است. در بهترین حالت، پروژه های اکوتوریسم تمایل دارند که دخالت مردم محلی را به عنوان یک هدف برای خود قرار دهند و در بدترین حالت، پروژه های اکوتوریسم می تواند به طور کامل مسئله مشارکت محلی را نادیده بگیرد. چنین پروژه هایی اغلب پس از مدت زمان نسبتا کوتاه شکست می یابند. هدف این مقاله جستجوی مزایا و معایب رویکرد برنامه ریزی مشارکتی و همچنین شناسایی تعدادی از اصول اساسی یک پروژه موفق اکوتوریسم و برنامه ریزی و مدیریت آن است. بر اساس برسی در ادبیات این موضوع مشخص شد، پنج عنصر مهم در یک پروژه اکوتوریسم موفق نیاز به رهبری، توانمندسازی جامعه محلی، پیوند مزایای اقتصادی با حفاظت محیط زیست، مشارکت ذینفعان محلی در هر مرحله از روند پروژه و مشارکت محلی در نظارت و ارزیابی پروژه است.

اکوتوریسم، برنامه ریزی مشارکتی، جوامع محلی.