در اخلاق فضیلت فیلسوفان یونان و اسلام

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: همایش بین المللی عدالت و اخلاق در مکتب اهل بیت (ع) با تأکید بر سیره و آموزه های امام رضا (ع)
  • کد COI اختصاصی: ICJE01_067
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 613
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد مصطفایی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

مسکویه و نراقی که از مهم ترین فیلسوفان اخلاق مسلمان هستند همچون ارسطو و افلاطون به صراحت تاکید می کنند که از میان فضائل اخلاقی، عدالت به عنوان تم و اشرف فضائل محسوب می شود. با توجه به شخصیت برجسته و نمادین هر یک از حکیمان مذکور در عرصه اخلاق فلسفی یونان و اسلام، سوال تحقیق حاضر این است که در تحلیل نهایی، مبنای ارزش عدالت و اعتدال در دیدگاه هر یک از فیلسوفان مذکور چیست روش پژوهش ما، توصیفی – تحلیلی و بر اساس گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای است. افلاطون از زیبایی روح سخن می گوید و عدالت را در این راستا ارزیابی می کند که با هماهنگی و انسجامی که در بر دارد هدف زیبایی روح را تامین می کند. وی عدالت به معنای تناسب اجزاء و زیبایی حاصل از آن را، نه از طریق حد وسط بلکه ظاهرا از طریق اصل غائیت که هر قوه و استعدادی برای هدف و غایتی ساخته شده و مجموع هم غایتی کلی دارد، توجیه می کند. ارسطو و پیروان مسلمان او، آزادی عقل برای تاملات حکمی را مطمح نظر دارند. البته نقطه حرکت ارسطو در ارزش حد وسط، واحدیت و یکی بودن حق است اما نقطه عزیمت مسکویه و نراقی در این خصوص، فاصله حداکثری حد وسط از طرفین رذیلت است. نتیجه آنکه: بررسی های اولیه نشان میدهد که متعلق عدالت در این اخلاق، با قوه عملی (عقل عملی) و یا تمامی قوای نفس است که جهت ارزش آن به فضیلت ساز بودن عدالت از طریق ارجاع طرفین رذیلت به حد وسط و یا تناسب نموداری آن بر می گردد که به ترتیب ریشه در واحدیت (یکی) بودن حق و وحدت (انسجام) حق دارند و آزادی عقل و یا زیبایی روح را در پی دارند.

کلیدواژه ها

مبنای ارزش عدالت، اعتدال، اخلاق فضیلت، افلاطون، ارسطو، مسکویه، نراقی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.