ارسلان قربانی شیخ نشین - استاد گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران ، ایران

انقلاب اسلامی ایران در سال پنجاه و هفت شمسی تنها یک انقلاب سیاسی نبوده که فقط به طور انحصاری در آن جا به جایی قدرت صورت گرفته باشد. بلکه شایسته آن است که در نظر داشته باشیم در این انقلاب یک فرآیند معرفتی و گفتمانی صورت گرفته است و پاسداشت انقلاب در مقام اول شناخت گفتمان معرفتی آن و سپس تحقق آن آرمان های گفتمانی در عرصه اجتماع، سیاست و اقتصاد و اخلاق می باشد. به عبارت دیگر نکته اول این است که توجه داشته باشیم، جوهره انقلاب اسلامی در ایران منبعث از یک تحلیل و برداشت گفتمانی است که در آن دال مرکزی اسلام است، آن هم اسلامی که ویژگی های تفکر اجتهادی شیعه در آن وجود دارد. تفکری که هم توسط سکولارهای جهان غرب و هم جهان اسلام و هم توسط اندیشه های سلفی اخباری گرا مورد نقد و هجمه شدید می باشد. به عبارت دیگر نه سکولارها و نه سلفی های اخباری در جهان اسلام مبانی معرفتی و تفکری انقلاب اسلامی ایران که مبتنی بر گفتمان معرفتی انقلاب اسلامی ایران بر اساس تفکر اجتهادی شیعه می باشد را نمی پذیرند. در قرن بیستم و با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به رهبری حضرت امام بازگشت به دین در عرصه سیاست احیا شد. گفتمان انقلاب اسلامی در ایران، ره آوردهای مهمی داشت که یکی از آنها احیاگری دین در نظام بین الملل بود و پس از آن در کشورهای مختلف این موضوع به اشکال مختلفی تجلی یافته است. تفکر دینی در مقابل سکولاریسم که یکه تازی می کرد، بار دیگر احیا شد و تاکنون نیز این دو گانگی سپهر سیاست و دین مباحث زیادی را در کشورهای دنیا چه در عرصه سیاست و چه در عرصه آکادمیک و پژوهش گری به وجود آورده است. نوشتار حاضر، به ره آوردهای اخلاقی گفتمان انقلاب اسلامی می نگرد و ضمن ارایه تعریف، تبیین و تحلیل از اخلاق به وضعیت موجود و افق فراسو در این باره خواهیم پرداخت.

گفتمان انقلاب اسلامی, اخلاق نتیجه محور, اخلاق فضیلت محور, فضیلت گرایی اخلاقی, سکولاریسم, عقل و شرع