اولاد: دیو یا انسان (بررسی هویت اولاد بر مبنای نگاره های شاهنامه)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: مجله نثر پژوهی ادب فارسی، دوره: 19، شماره: 39
- کد COI اختصاصی: JR_JLL-19-39_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1228
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
برای حل ابهامات متنی شاهنامه، از منابع متعددی استفاده شد ه است؛ نظیر متون تاریخی، متون اساطیری، فرهنگهای لغت، متون حماسی و ... . اما تاکنون به منابع تصویری به مثابه منبعی در شاهنامهپژوهی توجه نشده است. مقصود از منابع تصویری، نگارههای نسخ مصور شاهنامه است. این نگارهها بیشتر با رویکردی تزئینی و هنری بررسی شده و تاکنون از آنها به مثابه یک منبع پژوهشی استفاده نشده است. این جستار سعی دارد تا به منابع تصویری، با رویکردی پژوهشی نظر کرده و از آن برای رفع ابهامات متنی شاهنامه بهره بگیرد. یکی از ابهامات شاهنامه، هویت اولاد است. در شاهنامه درباره هویت اولاد توضیح چندانی داده نشده است. این ابهام متنی به ابهام تصویری منجر شده به گونه ای که در نگاره ها نیز به تبع متن، اولاد با هویتی دوگانه ترسیم شده است. این جستار هویت اولاد را در نگارههای شاهنامه جستجو کرده و سپس به چرایی گزینش هویت دوگانه اولاد در نگارهها پاسخ میگوید. پژوهشهای متنی، اولاد را با هویت دیو معرفی میکنند. پژوهش حاضر، ضمن نظر داشتن به پژوهشهای متنی، درصدد است تا هویت اولاد را از لابهلای منابع تصویری جستجو کند. این پژوهش با بررسی قدمت نگارهها، بررسی قدیمترین نسخ مصور شاهنامه، کمیت نگارهها، ارتباط نگاره با متن، تمرکز مکانی نگارهها و ... هویت انسان را برای اولاد مکشوف میسازد. همچنین نشان میدهد که خاستگاه هویت دیو برای اولاد، ایران نیست بلکه این استنباط منشا هندی دارد؛ حال آنکه تصور اولاد به مثابه انسان، دارای خاستگاه ایرانی است.کلیدواژه ها
اولاد, ابهامات شاهنامه, نگارگری, شاهنامه, دیواطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.