نگاهی به شگردهای حکایت درونه ای در هزار و یکشب

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله نثر پژوهی ادب فارسی، دوره: 21، شماره: 43
  • کد COI اختصاصی: JR_JLL-21-43_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 334
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نزهت نوحی

گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان, دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

چکیده

بسیاری از حکایات آمده در نسخ خطی، چاپ و ترجمه های متفاوت هزار­ویک­­شب جواهراتی از شگردهای حکایت پردازی در سنت ادبی مشرق زمین اند. حکایات اصلی بسیاری با ساختار پیچیده و جذاب و حکایات فرعی فراوانی که هنرمندانه در خلال حکایات اصلی جاگرفته اند. برای ارزیابی و درک نزدیک چنین اثری که حکایت پردازانش طی شش قرن، گستره ای از شرق به غرب جهان اسلام را سیرکرده و آن را تدوین­کرده اند، باید جهان فرهنگی چندگانه نهفته در خود اثر و نیز بده بستان هایی که در فراگرد انتقال به دیگر ملل را تجربه­کرده، بشناسیم. از این رو نگاهی دوسویه به شگردهای درون متنی و بینامتنی ضرورتی انکارناشدنی است تا از یک سو کارکرد حکایت فرعی در کنار حکایت اصلی آشکار­شود و از دیگر­سو فرآیندی که طی آن یک حکایت فرعی توانسته در حلقه های داستانی متفاوت به­کار­­­رود، شناخته­شود. پژوهش حاضر به روش تحلیلی- توصیفی، سندکاوی و استناد به متن، ناظر­است به بحث درباره سه حکایت درونه­ای- از شگرد­های درون­متنی گرفته تا رهیافت بینامتنی و شرح چگونگی جرح و تعدیل آن­ها- و نیل به این دستیافت که حکایات مذکور در راستای حفظ و تداوم سنت حکایت پردازی بین المللی، گرچه در ظاهر تغییراتی یافته­اند، اما بنیان ثابت خود را کماکان حفظ­کرده­اند.

کلیدواژه ها

هزار و یک شب, حکایت درونه ای, بینامتنیت, تعلیق, شکاف, موتیف آشنا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.