معصومه زرگران - استادیار، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
شکوفه جمشیدی - استادیار، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
آذر برادران - دانشیار آسیب شناسی دهان، فک و صورت، مرکز پزشکی الزهرا، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
عباس مقیم بیگی - دانشیار، مرکز تحقیقات مدل سازی بیماری های غیر واگیر، گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

مقدمه: لیکن پلان دهانی (OLP) به عنوان ضایعه ای با قابلیت تبدیل شدن به کارسینوم سلول سنگفرشی دهان (OSCC) پیشنهاد گردیده است. اما پتانسیل بدخیمی این ضایعه و ارتباط آن با OSCC مورد اختلاف نظر می باشد. از آنجا که تکثیر کنترل نشده سلولی شاخص وقوع تغییر بدخیمی به شمار می رود، هدف از مطالعه حاضر مقایسه بروز سیکلین D1 در ضایعات OLP و OSCC بود. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از رنگ آمیزیایمونوهیستوشیمی به دو شیوه کمی و نیمه کمی بروزسیکلین D1 در سه گروه هیپرپلازی اپی تلیالی، OLP و OSCC هریک با 21 نمونه بررسی گردید. در تحلیل داده ها از آزمون های آنالیز واریانس، کروسکال والیس، من ویتنی و کای دو استفاده شد (05/0α=) یافته ها: در روش کمی بروز سیکلین D1 در هیپرپلازی اپی تلیالی، OLP و OSCC به ترتیب برابر 00/6±69/13، 53/3±38/28 و 49/14±94/66 درصد بود. در روش نیمه کمی تعداد سلول های رنگ گرفته در هیپرپلازی اپی تلیالی و OLP کمتر از 35% و در OSCC بیشتر از 35% بود. مقایسه کمی و نیمه کمی بروز سیکلین D1 بین سه گروه و به صورت دو به دو بین گروه ها دارای تفاوت معنی دار بود (05/0(Pنتیجه گیری: نتایج نشان داد تکثیر سلولی در OLP به طور معنی داری کمتر از OSCC می باشد و ارتباطی بین این دو وجود ندارد، گرچه پیش بدخیم بودن OLP را نیز به صورت قطعی رد نمی کند. به نظر می رسد افزایش تکثیر سلولی ممکن است با وقوع تغییر بدخیمی در OLP مرتبط باشد. از این رو پیگیری مستمر ضایعه را می طلبد.

ایمونوهیستوشیمی, سیکلین D1, کارسینومای سلول سنگفرشی دهانی, لیکن پلان دهانی