آتنا شیوا - استادیار گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
سیدجابر موسوی - استادیار گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

مقدمه: علی رغم پیشرفت های متعددی که در زمینه درمان سرطان به وجود آمده است، سرطان دهان به جهت تشخیص دیرهنگام به دلایل متعدد مثل بدون علامت بودن در مرحله اولیه تشابه نمای بالینی با سایر ضایعات و تنوع در تظاهرات کلینیکی، جز ده علت اول مرگ و میر می باشد. با توجه به نقش شرایط محیطی و اقلیمی در سرطان ها، ضرورت انجام مطالعات اپیدمیولوژیک احساس می شود. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی 8 ساله موارد مبتلا به بدخیمی های حفره دهان و بافت های اطراف در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان بوعلی سینا ساری (مرکز بدخیمی های سر و گردن) انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه بر روی پرونده 43 بیمار مبتلا به بدخیمی دهان، فک و صورت و بافت های اطراف از اسفند 83 تا اسفند 91 صورت گرفت. ابتدا اطلاعات فردی، بالینی و هیستوپاتولوژیک مورد نیاز استخراج گردید. سپس با استفاده از آمار توصیفی، میزان فراوانی و درصد فراوانی محاسبه، جداول و نمودارها با استفاده از نرم افزار SPSS با ویرایش 18 ترسیم گردید. یافته ها: کارسینوم سلول سنگفرشی شایع ترین بدخیمی بود (2/32 درصد) و بعد از آن بازال سل کارسینوما (2/30 درصد) و تومورهای متاستاتیک (9/6 درصد) قرار داشتند. نسبت مرد به زن 5/1 به 1 و میانگین سن 56/17±04/55 سال بود. کارسینوم سلول سنگفرشی بیشتر به صورت ضایعه برجسته (50 درصد) و سپس زخم (8/42 درصد) و بازال سل کارسینوما بیشتر به صورت زخم (5/61 درصد) و سایر بدخیمی ها به صورت ضایعه برجسته (1/51 درصد) بودند. شایع ترین محل ابتلا در کارسینوم سلول سنگفرشی در گردن (7/42 درصد) و تمام موارد بازال سل کارسینوما در پوست صورت (100 درصد) بود و در سایر بدخیمی ها شایع ترین محل ابتلا، گردن (5/37 درصد) بود. نتیجه گیری: الگوی سرطان سلول سنگفرشی در مطالعه حاضرمتفاوت و کمتر از سایر مطالعات بود، تعداد مردان نسبت به زنان، بیشتر بود و نقش استعمال دخانیات به عنوان عامل خطر کمرنگ بود.

سرطان دهان, بدخیمی های دهان, فک و صورت, شیوع