رویا رستگار - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی
سیدمهدی زرقانی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

حماسه مذهبی، یکی از انواع حماسه هاست و موضوع آن وصف شجاعتها و دلاوریهای قهرمانان دینی است . مختارنامه ها از جمله این حماسه ها محسوب میشوند که اغلب به صورت نسخه های خطی در کتابخانه های مختلف داخل و خارج کشور وجود دارند و با وجود تلاشهای قابل توجهی که در سالهای اخیر در جهت شناساندن این گنجینه های ادب فارسی انجام شده، هنوز تعداد بسیاری از متون خطی و دستنوشته های قدیمی، معرفی نشدهاند. منظومه حماسی مذهبی مختارنامه اثر خیالی اصفهانی از این دست آثار است. طالب الدین محمد حسین خیالی اصفهانی این اثر را در سده 13 نگاشته و نسخه خطی آن به شماره 6081/1 در کتابخانه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران موجود است؛ از این رو، در این پژوهش سبک نسخه خطی مختارنامه بررسی و عناصر آن مشخص میشود و پیوند دو وجه حماسی و مذهبی آن مورد بررسی قرار میگیرد. روش تحقیق در این جستار، اسنادی و با استفاده از شیوه تحلیل محتواست که در آن پس از معرفی مختارنامه و مولف آن، به مطالعه سبکی این نسخه خطی در سه سطح زبانی، ادبی و فکری پرداخته میشود و در پایان چگونگی تلفیق دو ژانر حماسی و مذهبی این اثر تحلیل میشود.

سبک شناسی، حماسه های مذهبی، منظومه مختارنامه، خیالی اصفهانی، نسخه خطی.