محمود قربانی - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی

میزان بهره وری شعرا و نویسندگان از آیات و احادیث در شعر فارسی به یک اندازه نیست. در متنهای حماسی، عرفانی و تعلیمی به ویژه در شاهنامه فردوسی مشحون از تاثیر پذیریهای گوناگون از قرآن، احادیث و روایات است. تاملات حکیمانه فردوسی در میانه داستان سرایی طبع افسانه پسند خلایق را به تفکری عبرت آموز کشانده است و گاهی اندرزهای خردمندانه اش مددکار ذهن پندآموز مردم گشته است. دل بستگی فردوسی به سرودن شاهنامه برخاسته از یک پیوند دینی، روحی و تربیتی است که خاستگاه آن اجتماع و خانواده است، که امید صلات و عطایای سلاطین درآن نمی گنجد. از شواهد تاریخی و اشاراتی که فردوسی در شاهنامه دارد میتوان دریافت که این حکیم و فیلسوف و نابغه همه دوره های بعد از خود علاوه بر احاطه و تسلط برادب فارسی و عربی، در اشعار خود،آیات و روایات دینی و آموزه های اخلاقی بشر را مکرر در شعر خود بازتاب داده که این خود یکی از توانمندیهای فردوسی است که کمتر به آن پرداخته شده است. این مقاله در این راستا تلاش دارد گوشه ای از این آموزه ها را در معرض دید خوانندگان قرار داده تا هنر فردوسی را بهتر بشناساند.

فردوسی، آیات و روایات، شعرفردوسی