الهام ایزدی - دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا
مهرداد مشکین فام - دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا

زبان علاوه بر ایجاد ارتباط، به منظور نقد، سرگرمی، بیان احساسات و ... در قالب شعر که نوعی زبان ادبی است نیز کاربرد دارد. درواقع، زبان ادبی از زبان طبیعی مشتق شده است. بنابراین برخی ویژگیهای زبان طبیعی را در زبان ادبی نیز میتوان مشاهده کرد. برای نمونه انسان برای بیان مفاهیم انتزاعی از مفاهیم عینی بهره میبرد یا مثالی عینی را برای روشن شدن مفهوم انتزاعی ارائه میدهد، این همان استعاره مفهومی است که لیکاف و جانسون (1980) بیان میکنند. شاهنامه فردوسی کتابی سرشار از مفاهیم انتزاعی است که با مفاهیم و نمونه های عینی بیان یا واضح تر میشوند. هدف از این مقاله، بررسی نحوه بیان مفهوم کاملا انتزاعی خشم در شاهنامه فردوسی است. به همینمنظور، برای نمونه تمامی سطور دارای این واژه مستخرج شده و ازمنظر نحوه بیان، مورد توجه قرار گرفته اند. درنهایت مشاهده خواهیم کرد، که حالتهای بدن و صورت بیشترین کاربرد را برای بیان مفهوم خشم دارند؛ زیرا بدن انسان عینی ترین چیزی است که انسان از بدو تولد میشناسد.

شاهنامه، فردوسی، مفهوم خشم، شناخت، استعاره مفهومی، فارسی.