Nasrin Fazeli - MSc Student in Counseling in Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
Maryam Moradi - Assistant Professor in Reproductive Health, Nursing and Midwifery Care Research Center,, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
Talat Khadivzadeh - Assistant Professor in Reproductive Health, Nursing and Midwifery Care Research Center,, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
Habibollah Esmaily - Ph.D.in Biostatistics,professor,social Determinants of Health Research Center, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.

مراقبت پیش بارداری با شناسایی عوامل خطر قبل از بارداری باعث بهبود سلامت مادر و نوزاد میشود اما شیوع انجام مراقبتهای پیش بارداری در ایران کم است. مدل اعتقاد بهداشتی در برنامه ریزی رفتارهای سلامت که بر پایه باورهای افراد قرار دارند استفاده میگردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر عملکرد زنان نسبت به مراقبتهای پیش بارداری انجام شد.روش کار : کارآزمایی کنترل شده تصادفی روی110 زن دارای قصد بارداری ، سال 1395 در مشهد اجرا شد. ابزار شامل آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، منافع و موانع درک شده) و عملکرد نسبت به مراقبت پیش بارداری بود که روایی و پایایی اش سنجیده شد. دو مرکز جامع سلامت در قرعه کشی به مراکز مداخله و کنترل تقسیم شدند. زنان واجد شرایط بصورت تصادفی سیستماتیک از مراکز جامع سلامت انتخاب شدند. آموزش زنان در گروه مداخله سه جلسه90 دقیقه ای مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی توسط 22 رابط بهداشتی انجام شد که توسط محقق آموزش دیده بودند. زنان در گروه کنترل مراقبت روتین را دریافت کردند. پرسشنامه آگاهی و سازه ها قبل، بلافاصله و 4 هفته پس از اجرای آموزش تکمیل شد. پرسشنامه عملکرد قبل و یکسال بعد از آموزش تکمیل شد. داده ها با نرم افزار spss(نسخه16) و آزمون های تی مستقل، فریدمن، من ویتنی و در سطح معنی داری 05/0 > P تجزیه و تحلیل شد.یافته ها:. میانگین سنی واحدهای پژوهش در گروه مداخله 6/6±6/30 و در گروه کنترل 5/6±6/31 سال بود و دو گروه از نظر سن همگن بودند (418/0=p). سطح درآمد خانوار اکثر واحدهای پژوهش در گروه مداخله و کنترل در حد کفاف بود و بر اساس آزمون کای دو همگن بودند (297/0=p). نتایج نشان داد آموزش از طریق رابطین بهداشتی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی موجب افزایش معنی دار بیشتر میانگین نمره آگاهی (001/0> P)، کلیه سازه های مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده و موانع درک شده) (001/0> P) و عملکرد (003/0=p) زنان در مقایسه با آموزش معمول در گروه کنترل شده بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر اثربخشی و عملی بودن آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در ارتقاء باور و رفتار مراقبت پیش بارداری را نشان داد.و استفاده از آموزش مطالعه حاضر به طور گسترده توصیه میگردد.

مراقبت پیش بارداری، رابطین بهداشتی، باور، عملکرد، مدل اعتقاد بهداشتی