علی لیاقت - دانشجوی دکتری عمران آب، گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهید چمران اهواز
آرش ادیب - دانشیار گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهید چمران اهواز
حمیدرضا غفوری - استاد گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

شبیه سازی توزیع عرضی سرعت جریان و تنش برشی در قوس رودخانه ها، دارای اهمیت زیادی بوده و در حفاظت سواحل رودخانه ها کاربرد دارد. تهیه نقشه مقاومت فرسایشی خاک (آبرفت) به روش معمول بسیار وقتگیر و پرهزینه است. کاربرد سیستم های اطلاعات جغرافیایی و به کارگیری داده های سنجش از دور برای تعیین نقشه مقاومت فرسایشی خاک، روشی مناسب و مفید در جمع آوری اطلاعات و تصمیم گیری سریعتر، دقیقتر و با صرفه تر محسوب می شوند. در این تحقیق که هدف ارائه روشی تلفیقی بر مبنای تنش برشی بحرانی (آستانه حرکت) برای تعیین فرسایش پذیری رودخانه های مئاندری است، تغییر شکل هندسی رودخانه کرخه بین سال های 1375 تا 1390 در فاصله 40 کیلومتری پایین دست ایستگاه پای پل با استفاده از مدل هیدرودینامیکی CCHE2D مشخص شده و پارامترهای هیدرولیکی رودخانه از جمله تنش برشی تعیین شد. بررسی ها نشان می دهد که قبل از احداث سد بین کیلومتر 30 تا 35 از ایستگاه پای پل، بسیار مساعد برای فرسایش بوده و بعد از احداث سد، بازه فرسایشی به سمت بالادست یعنی بین کیلومتر 25 تا 32 از ایستگاه پای پل انتقال پیدا کرده است. در قبل از احداث سد طول کل بازه فرسایشی حدودا 1314 متر، تقریبا 3/3 درصد از کل مسیر را شامل می شد. بعد از احداث سد، طول کل بازه فرسایشی حدودا 840 متر بوده که تقریبا 2 درصد کل مسیر را شامل شده است. در نتیجه به دلیل احداث سد، حدود یک درصد از طول بازه فرسایشی کاسته شده است.  

نقشه مقاومت فرسایشی, خم رودخانه, GIS, مدل CCHE2D, رودخانه کرخه