بررسی عنصر طنز در نمایشنامه سوسمارالدوله میرزا آقاخان کرمانی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه متن پژوهی ادبی، دوره: 22، شماره: 78
  • کد COI اختصاصی: JR_LTR-22-78_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 673
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن قائمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

لیلا هاشمیان

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

در تاریخ ادبیات فارسی، دوره مشروطه را به دلایل مختلفی می توان نقطه اوج گیری طنزپردازی، به ویژه طنز سیاسی و اجتماعی دانست. این مسئله بستر مناسبی برای پژوهش در این حوزه به وجود آورده است و مقاله پیش رو نیز در همین زمینه شکل گرفته است. تاکنون آثار میرزا آقاخان کرمانی به طور جزئی و با تکیه بر ادبیت آن ها کمتر بررسی شده اند. یکی از آثار مهم میرزا آقاخان، قطعه نمایشی سوسمارالدوله است که از جمله نخستین تلاش ها برای نوشتن نمایشنامه فارسی محسوب می شود. از این منظر، بررسی جنبه های مختلف این اثر حائز اهمیت است. نوشته حاضر، پس از طرح مبانی نظری، سوسمارالدوله و دلایل اهمیت آن را معرفی کرده است و اثبات می کند کاربرد عنصر طنز در نمایشنامه مذکور، بدیع و فراتر از زمانه خود بوده است. این مقاله نشان می دهد که میرزا آقاخان در طلیعه نمایشنامه نویسی ایران، با به کارگیری هدفمند شگردهای طنزآفرینی، علاوه بر رسیدن به اغراض سیاسی و اجتماعی خود، در بعضی موارد، الگوی مناسبی برای نمایش نویسان متاخر می تواند باشد.

کلیدواژه ها

ادبیات مشروطه, طنز, میرزا آقاخان کرمانی, سوسمارالدوله

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.