سجاد کردی - گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشگاه تبریز
جلیل شفق کلوانق - دانشگاه تبریز
سعید زهتاب سلماسی - هیات علمی گروه اکوفیزیولوژی گیاهی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه تبریز
ماشاالله دانشور - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

به منظور مطالعه عکس العمل عملکرد و برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه ریحان به منابع کود نیتروژن تحت شرایط کشت مخلوط با ذرت علوفه ای، آزمایشی در طی سال های 1393 و 1394 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان اجرا شد. فاکتور اول کاربرد کود در چهار سطح: عدم کاربرد کود، کود اوره، کود زیستی نیتروکسین و کاربرد تلفیقی 50 درصد کود اوره + کود زیستی، فاکتور دوم: الگو های کشت مخلوط افزایشی شامل کشت خالص ریحان، کشت مخلوط ذرت علوفه ای +25 % ریحان، کشت مخلوط ذرت علوفه ای + 50 % ریحان، کشت مخلوط ذرت علوفه ای+ 75 % ریحان و کشت مخلوط ذرت علوفه ای + 100 % ریحان و فاکتور سوم شامل تعداد برداشت گیاه ریحان در 3 سطح بود. نتایج مقایسه میانگین مربوط به ریحان نشان داد که تیمار کود تلفیقی دارای بیشترین وزن تر و خشک (25/7579 و 83/1303 کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع بوته (62/50 سانتی متر)، کلروفیل a (51/0 میلی گرم بر گرم وزن تر)، کلروفیل b (36/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) و کلروفیل کل (87/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) بود، با این وجود از لحاظ صفات مذکور بجز صفت ارتفاع بوته با تیمار کود شیمیایی نیتروژن اختلاف معنی داری نداشت. در بین ترکیب های مختلف کشت مخلوط، کشت خالص ریحان دارای بیشترین مقادیر در تمامی صفات مورد بررسی بود. بیشترین میزان نسبت برابری زمین (566/1) در هر دو سال زراعی مربوط به تیمار کشت مخلوط ذرت علوفه ای + 100 % ریحان به همراه کود زیستی بود.

واژه های کلیدی: ریحان, عملکرد تر, کشت مخلوط افزایشی, کلروفیل, نیتروژن