بررسی و ارتباط خشکسالی و ترسالی های غرب ایران با الگوهای سینوپتیکی جو
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 6، شماره: 22
- کد COI اختصاصی: JR_GPS-6-22_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 410
نویسندگان
دانشگاه سمنان
استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
دانشجوی کارشناسی آب و هواشناسی دانشگاه حکیم سبزواری
دانشجوی کارشناسی مدیریت مناطق خشک دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
چکیده
الگوهای سینوپتیکی جو عامل اصلی توزیع زمانی و مکانی بارش می باشد. خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که هر ساله خسارات فراوانی به بار می آورد. این پدیده در نتیجه ناهنجارهای شدید و مکرر زمانی- مکانی در الگوهای گردش جوی به وجود می آید. از این رو، مطالعه و شناسایی الگوهای سینوپتیکی پدیده مذکور ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه، ابتدا بارش های سالانه 17 ایستگاه منتخب در غرب کشور استاندارد زمانی شد .پس از تعیین آستانه زمانی و مکانی بارش، فراگیرترین خشکسالی ها و ترسالی ها در منطقه با استفاده از شاخص SPI شناسایی شد. در ادامه، به منظور شناسایی و طبقه بندی الگوهای سینوپتیکی عوامل به وجود آورنده ی دوره های تر و خشک از روش آماری Principal Component Analysis و Cluster Analysis استفاده گردید. سپس داده ای ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 500 هکتوپاسکال و فشار تراز دریا از تارنمای مرکز ملی پیش-بینی محیطی(NCEP/NCAR) اخذ و نهایتا نقشه مرکب مربوط به هر خوشه تهیه و تحلیل سینوپتیکی شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که برای دوره ی خشک می توان به پشته در تراز 500 هکتوپاسکال در شرق اروپا اشاره نمود که سبب نزول و سرازیر شدن هوای سرد عرض های بالا به منطقه شده و مانع از صعود توده هوا شده است. الگوی سطح زمین نیز می توان به یک سلول پرفشار اشاره نمود که از شرق اروپا وارد منطقه شده و حرکات جوی نزدیک به سطح زمین را تحت تاثیر خود قرار می دهد. الگوهای مربوط به دوره های تر در تراز 500 هکتوپاسکال می توان به ناوه عمیق در غرب خاورمیانه اشاره کرد که رطوبت دریای سرخ را وارد منطقه می نماید. از طرفی الگوهای سطح زمین تشکیل یک کم فشار بر روی زاگرس می باشد که شرایط را برای صعود و ناپایداری محیا می کند.کلیدواژه ها
دوره خشک و تر, تحلیل عاملی, ناوه و پشته, غرب ایراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.