پایداری زیست محیطی گردشگری مناطق حفاظت شده: مفاهیم، تاریخچه و چالش ها

صنعت گردشگری در 60 سال اخیر بیشتر از سایر صنعت های دیگر رشد داشته است و گردشگری در مناطق حفاظت شده نیز در دهه گذشته از رشدی چند صددرصدی برخوردار بوده است. این افزایش نرخ بازدید موضوع جدیدی را برای مدیران و محققین به وجود آورده و این مسئله پایداری زیست محیطی گردشگری مناطق حفاظت شده است. با توجه به اینکه سطح قابل توجهی از اراضی کشور ایران نیز به مناطق حفاظت شده تعلق دارد در این مطالعه به بررسی و مرور مطالعات صورت گرفته در جهان به منظور تشریح مفاهیم، تاریخچه و چالش های گردشگری در مناطق حفاظت شده پرداخته شد. با توجه به مرور مطالعات 9 چالش و 6 فرصت اصلی برای گردشگری در مناطق حفاظت شده در مطالعات مختلف جهان مطرح شده است که همگی دارای زیربخش های خود هستند. در نهایت به ارائه راهکارهایی جهت مقابله با این چالش ها و بهره گیری از فرصت های موجود پرداخته شد. تهیه راهنمای هزینه های بازدید از مناطق حفاظت شده بر اساس برآورد خسارت های واردشده ناشی از گردشگری در این مناطق، بکارگیری جوامع محلی مستقر در مناطق حفاظت شده یا ساکن در همسایگی این مناطق در ارزیابی و پایش اثرات گردشگری در این مناطق، بکارگیری جوامع محلی به عنوان نیروی انسانی جهت حمایت مالی و بهبود شاخص معیشت پایدار این جوامع، تهیه بانک اطلاعاتی گردشگران و ارزیابی و پایش سالانه آن، به اشتراک گذاری سود و منفعت مالی و معنوی حاصل از صنعت گردشگری مناطق حفاظت شده با جوامع محلی و استفاده از سیستم موقعیت جهانی برای موقعیت یابی و ثبت مناطق پربازدید جهت اولویت بندی برای حفاظت و برنامه ریزی راهکارهای پیشنهادی این مطالعه بود.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، چالش ، مناطق حفاظت شده ، پایداری