شمس الدین ساعد موچشی - کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار ، کمیته تحقیقات دانشجویی ،دانشگاه علوم پزشکی تبریز ، تبریز ، ایران

مقدمه : پزشکی هسته ای که اساس کار آن جهت تشخیص بیماری ها بر اساس بکارگیری انواع مواد رادیو اکتیو است و دیگری تصویر برداری با استفاده از اشعه ی ایکس در دستگاه رادیولوژی است که مبنایی روی اشعه ی ایکس و ویژگی های گوناگون آن دارد ، رادیو لوژی پزشکی مبتنی بر اشعه ی ایکس به دو بخش رادیو لوژی تشخیصی و رادیو لوژی درمانی(RadioTherapy )تقسیم می شود رادیولوژی تشخیصی شامل رادیوگرافی ، فلوئوروسکوپی ، سی تی اسکن می باشد . ، با افزایش استفاده از سی تی اسکن ، نگرانی ها نسبت به پرتوگیری ناشی از تصویر برداری اشعه ی ایکیس بیشتر شده است ،روش ها : در این مطالعه (از نوع مروری) مقالات ارائه شده با کلید واژه های پزشکی هسته ای ، نانوتکنولوژی و نانو ذرات ، رادیولوژی ، رادیوتراپی ، advances in material science and nanotechnology.با استفاده از موتورهای جستجوگر Scopus ، Google Schoolar ، SID، Mag Iran ، Iran medex، Pub med و ... از2006تا 2018 میلادی، تعداد 34مقاله مطا بق با هدف مطالعه انتخاب شد .نتایج : سی تی اسکن اشعه ی بیشتری نسبت به رادیولوژی معمولی دارد که مهمترین علت آن مدت زمان بالای تصویر برداری است ، روشهای پیشنهادی کاهش دز پرتو تابشی به ترتیب ، یکی از روشهای کاهش دز پرتو رسیده به بیماران و کارکنان ، استفاده از شیلدها و حفاظ های پرتوی است و متداولترین لوازم و پوشش های محافظ مورد استفاده در بخش های تشخیصی و درمانی از سرب ساخته می شود که توانائی بالائی در جذب پرتوهای ایکس اولیه و پراکنده را دارد ، افرادی که در طی آزمون تصویر برداری پزشکی در محل حضور دارند باید از روپوشهای سربی ایمن در در برابر پرتوهای تابشی یونیزان اشعه ی ایکس مثل روپوش سربی و ... استفاده کنند و این دستور العمل ایمنی در رابطه با بیماران که مورد ارزیابی رادیولوژی و رادیو تراپی قرار می گیرند از اهمیت بیشتری برخوردارست .نتیجه گیری : از معایب حفاظ های سربی ، توانائی بالای آن در در جذب پرتوهای تابشی اولیه در آزمون های رادیولوژی و عدم نمایان شدن اندام قرار گرفته در زیر محافظ می باشد و به علت قرار گرفتن برخی اندام ها در میدان اصلی پرتو اولیه ، استفاده از ازحفاظ های سربی می تواند به حذف تصاویر اندام های مثل قلب و ریه منجر شود لذا یکی از استراتژی های بالقوه عملی حفاظت پرتوی که کارکنان تشخیص و آنژیوگرافی می توانند از آن بهره مند شوند استفاده از حفاظ هائی با خصوصیات متفاوت با استفاه از علم نانوتکنولوژی و کاربرد نانو ذرات است که می تواند دز تابشی رسیده به بافت را کاهش دهد و همزمان کیفیت تصاویر رادیولوژی تشخیصی یا فرآیند رادیوتراپی را حفظ کرده و افزایش دهند.

پزشکی هسته ای ، نانوتکنولوژی و نانو ذرات ، رادیولوژی ، رادیوتراپی