کارگفت های ترغیبی در قرآن کریم

زبان قرآن کریم زبان وحی و دارای ویژگی­های منحصر به فرد از لحاظ اعجاز کلام، بلاغت، شیوایی، موسیقیایی، ساختار و بافتار است. پژوهش در این خصوص امری بس دشوار و کشف معانی از این بحر بیکران بسیار پیچیده و گاه غیر ممکن می­نماید. این پژوهش به روش کتابخانه­ای و به شیوه توصیفی– تحلیلی به تجزیه و تحلیل نمونه­هایی از آیات قرآنی پرداخته تا گوشه­ای کوچک از این معجزه پیامبر اکرم (ص) را بررسی و در جستاری، کنش­های گفتاری ترغیبی وتنوع آنها را بر اساس نظریه سرل (1969) دسته بندی کند. مطالعه بسامد کارگفت­ها  در آیات قرآن کریم نشان می­دهد که کارگفت­های ترغیبی بالاترین بسامد و به ترتیب­، کنش­های گفتاری تعهدی، عاطفی، اعلامی و اظهاری در رتبه­های دیگر قرار دارند. لذا این پژوهش اشکال کارگفت­های ترغیبی را در نه دسته به شکل ساختارهای استفهامی،  خبری،  امری،  اظهاری،  مدح،  ذم، تعجبی،  دوستی و تعاملی قرار داده است. بررسی این اشکال نشان داد که کارگفت­های غیر مستقیم در ترغیب انسانها بیشتر استفاده شده است و این نشان دهنده چند بعدی و چند معنایی بودن آیات قرآن کریم است. ضمنا اصل تفکر و تدبر در قرآن کریم موجب شده که انسان به قوه عقل و منطق به درک معانی کارگفت­های غیر مستقیم دست یابد و از نعمت تعقل و خرد خویش سود برد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، کارگفت های ترغیبی ، کاربرد شناسی زبان ، نظریه جان سرل