بهنام سپهرنیا - کارشناس ارشد، گروه مهندسی بهداشت محیط، مرکز بهداشت جنوب تهران، تهران، ایران.
آزاده نویدمهر - کارشناس، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
فضل الله چنگانی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

زمینه و هدف: یکی از منابع تولید مواد زائد شهری، بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی است. در حال حاضر در کشور ما اطلاع دقیقی از کمیت و کیفیت پسماندهای تولیدی در مراکز بهداشتی درمانی در دسترس نمی باشد و متخصصان برای برنامه ریزی و مدیریت اصولی و صحیح پسماندهای تولیدی در این مراکز مجهولات بسیاری پیش روی خود دارند. روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی و کاربردی طی سال های 94-1391 در 25 مرکز بهداشتی درمانی جنوب تهران انجام شد. در این مطالعه با بررسی 250 چک لیست که در فصول مختلف و توسط کارشناسان بهداشت محیط تنظیم شدند، میزان تولید پسماندهای عادی و عفونی در مراکز بهداشتی درمانی تعیین شد. یافته ها: سرانه وزنی تولید پسماند در مراکز بهداشتی درمانی 41 گرم به ازای هر نفر مراجعه کننده تعیین شد. از این میزان 22/5 گرم را پسماند عادی و 18/6 گرم را پسماند عفونی تشکیل می داد. سرانه حجمی تولید پسماند 0/07 لیتر پسماند عادی و 0/056 لیتر پسماند عفونی-خطرناک بود. پسماندهای عفونی- خطرناک دارای دانسیته Kg/m3 329 و پسماندهای عادی Kg/m3 320 بودند. نتیجه گیری: میزان تولید پسماند در مراکز بهداشتی - درمانی با توجه به نوع فعالیت این مراکز که بیشتر جنبه اداری و آموزشی دارد، پایین تر از حدی است که بتواند چالش جدی پیش روی مدیریت پسماند در این مراکز قرار دهد. ضعف در تفکیک پسماندها و عدم جلوگیری از اختلاط پسماند عادی و عفونی، لزوم آموزش به پرسنل و نظارت بیشتر را می طلبد. بهترین عملکرد سیستم مدیریت پسماند در این مراکز در خصوص دفع ایمن و صحیح زائدات نوک تیز در ظروف ایمن است.

پسماند عفونی, پسماند عادی, مراکز بهداشتی درمانی