منطق اعتبار قاعده حقوقی در منطقه الفراغ

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، دوره: 6، شماره: 21
  • کد COI اختصاصی: JR_JPLR-6-21_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 424
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شعبان حق پرست

استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام حسین

کورش کاویانی

دانشیار حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبائی

حامد کهوند

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

سوال از منطق اعتبار قاعده حقوقی یکی از پرسش­های اصیل مکاتب حقوقی است که با پاسخ­های گوناگونی مواجه شده است. هدف این مقاله تبیین فرایند تولید قاعده حقوقی در منطقه الفراغ است؛ چیستی و چرایی منطقه الفراغ شرعی و چگونگی وضع قاعده حقوقی در آن، مسئله اصلی این مقاله است؛ در این تحقیق از روش شناسی توصیفی و تحلیلی بهره گرفته شده است و نظریه منطقه الفراغ شهید صد و نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبائی به مثابه مبانی نظری پذیرفته شده است؛ منطقه الفراغ حوزه­ای در شریعت اسلامی است که فرایند تولید قواعد حقوقی در آن دارای محملی عقلائی است و قواعد حقوقی آن بر اساس مصلحت وضع می­شوند. قواعد حقوقی اگرچه دارای ماهیتی اعتباری می­باشند بااین وجود اعتباری محض نبوده بلکه دارای ماهیتی اعتباری حقیقی­ اند که مبتنی بر علت غایی می­توان رابطه این قواعد را با واقعیات تبیین کرد. مبتنی بر این رویکرد ملاک حسن و قبح قواعد حقوقی تناسب یا عدم تناسب با مصالح است که معیار شناسایی قواعد حقوقی ثابت و قواعد حقوقی متغیر در منطقه الفراغ نیز خواهد بود. مصالح شرعی اعم از مصلحت احکام الزامی و اهداف دین و همچنین مصالح اخلاقی ازجمله اموری هستند که باید در فرایند وضع قاعده حقوقی در منطقه الراغ موردتوجه قانون گذار قرار گیرد.

کلیدواژه ها

شریعت اسلامی, منطقه الفراغ, مصلحت, قاعده حقوقی, اعتبار حقوقی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.