فهیمه جعفری مهدی آباد - دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
محمد عبدالهی عزت آبادی - استادیار پژوهش سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده پسته، رفسنجان، ایران

افزایش مصرف آب های زیرزمینی به منظور توسعه صنعت و کشاورزی توام با خشکسالی های متوالی باعث کاهش شدید سطح آب های زیرزمینی شده است. این مسئله پدیده نشست زمین را به همراه داشته است. در مطالعه جاری برخی از مسائل اقتصادی و اجتماعی پدیده نشست زمین ناشی از بهره برداری بی رویه از آب های زیرزمینی در شهر رفسنجان، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور با استفاده از روش پیمایشی و با تکمیل 300 پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز به دست آمد. سپس برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون و آنالیز واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد بهره برداری بی رویه از آب های زیرزمینی و افزایش افت سالانه، افزایش خسارت ها و هزینه های تعمیرات ساختمان به دلیل نشست زمین را به دنبال داشته است. به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی، پیشنهاد می شود در ارزیابی های اقتصادی به هزینه ها و منافع اجتماعی توجه شود. نتایج این مطالعه همچنین می تواند به عنوان راهنمایی درجهت نحوه توسعه منطقه شهری در شهر رفسنجان مورد استفاده قرار گیرد.

آب های زیرزمینی, بهره برداری بی رویه, نشست زمین, ارزیابی اقتصادی-اجتماعی, شهر رفسنجان