امین مجاب - دانش آموخته کارشناسی مهندسی صنایع
فرهاد صفاریان - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست

مجموعه ها و منطق فازی در سال 1965 توسط پروفسور لطفی زاده،استاد ایرانی تبار دانشگاه برکلی آمریکا معرفی گردید و در حال حاضر در علوم کامپیوتر،کنترل،سیستم،مدیریت و ... در حال توسعه است. روشHAZOP نیز از جمله پرکاربردترین و مؤثرترین روش ارزیابی و تجزیه و تحلیل ریسک در صنایع فرآیندی،بخصوص صنایع نفت و گاز پتروشیمی است. یکی از جنبه های مهم این روش محاسبه عدد ریسک (RR) بر اساس ضرب Likelihood درSeverity و اولویت بندی آنها است. اما این تکنیک در این زمینه و با استفاده از مجموعه های قطعی، دارای نواقصی است. با توجه به محدودیت های بودجه،زمان و سایر منابع،اولویت بندی ریسک باید به بهینه ترین شیوه انجام گیرد تا مؤثرترین نتیجه را حاصل کند. در این مقاله سعی شده است تکنیکی برای محاسبه اعداد ریسک و اولویت بندی آنها توسعه یابد. در اینجا، پارامترهای محاسبه عدد ریسک به عنوان اعداد فازی در نظر گرفته می شوند ، سپس با استفاده از روش فازی زدایی مرکزی و میانگین وزنی هندسی فازی ، اقدام به فازی زدایی میگردد تا نواقص اولویت بندی ریسک، با استفاده از اعداد و مجموعه های طبیعی حذف شود. با استفاده از منطق فازی در انتها به ترتیب بهینه ای از اعداد ریسک خواهیم رسید که می تواند مبنای مناسبی برای برنامه ریزی های بعدی و اقدامات مقابله با ریسک ، قرار داده شود. فرآیند فوق در انتها توسط یک مثال عددی تشریح شده است تا عملکرد شیوه محاسبه عدد ریسک پیشنهاد شده در این مقاله به نمایش گذارده شود.

مطالعه HAZOP، ارزیابی ریسک،منطق فازی، مجموعه فازی،فازی زدایی،میانگین وزنی هندسی فازی