میلاد خواجه مظفری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی گرگان
محمد عبدالحسینی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
قربان قربانی نصرآباد - موسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان
محمدرضا فرزانه - دانش آموخته دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

با توجه به اهمیت محصول پنبه در تناوب زراعی و کاهش شدید سطح زیر کشت پنبه در سال های اخیر، استفاده از راهکارهای جدید برای افزایش سطح زیر کشت، تولید و کاهش هزینه های تولید این محصول استراتژیک، امری ضروری به نظر می رسد. مدیریت زمان و مقدار آبیاری نقش مهمی در کشت محصول پنبه دارد. به همین منظور لازم است تا میزان بهینه آب مصرفی پنبه در روش کشت نشایی تعیین شود. این پژوهش در قالب طرح کرت های خرد شده نواری با 3 تکرار اجرا شد که تیمارهای دور آبیاری شامل آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر به عنوان کرت اصلی و مقادیر مختلف آب آبیاری شامل 50، 75، 100 و 125 درصد آب تبخیر شده از تشت به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد دور آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر از تشت بیشترین عملکرد، درصد زودرسی، کارایی مصرف آب و درصد کیل را داشت و نسبت به تیمار های 70 و 140 میلیمتر از لحاظ عملکرد به ترتیب به میزان 11 و 40 % افزایش عملکرد مشاهده شد . در بین تیمارهای عمق آبیاری تیمار 100 % آب مصرفی با 2016 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد، وزن غوزه و درصد زودرسی را داشت در حالی که اختلاف آن با تمیارهای 50 و 125 % از نظر عملکرد معنی دار نبود. با افزایش عمق آب مصرفی کارایی مصرف آب کاهش یافت به طوری که تیمار 50 % آب مصرفی بیشترین کارایی مصرف آب را داشت در نهایت با توجه به نتایج حاصل از عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب بهترین تیمار آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر از تشت با عمق آب مصرفی 50 درصد بدست آمد.

میلیمتر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر به عنوان کرت اصلی و مقادیر مختلف آب آبیاری شامل