بررسی تطبیقی جمع قرآن از دیدگاه سیوطی و بلاشر

جمع قرآن از جمله مسائل بحث برانگیز در حیطه ی علوم قرآنی است و از جمله مسائل مورد اتفاق آقای سیوطی و بلاشر است. سیوطی به سه مرحله درباره جمع قرآن قائل است: مرحله اول: دوران پیامبر، در این دوران آیات قرآن در ورق های پراکنده نوشته شده بود ولی در یک مصحف جمع آوری نشده بود. مرحله دوم: دوران خلافت ابوبکر، که قرآن در یک مثحف جمع آوری شد. مرحله سوم: دوران خلافت عثمان، خلیفه سوم قرآن را به قرائت قریش به نگارش در آورد و سایر قرائت ها را منسوخ کرد. سوطی با استناد به روایاتی که حاکی از جمع قرآن توسط خلفاست بیان می کند. قرآن در زمان ابوبکر جمع آور شد. نظر وی قابل قبول نیست زیرا به روایاتی استناد کرده که مورد خدشه وایراد قرار دارد. و اما بلاشر برای عدم تدوین مصحف بوسیله رسول خدا- صلی اله علیه و آله و سلم- به طور مستقیم یا در شکل غیرمستقیم و زیرمجموعه ای بیان می کند و برای خواننده ایجاد شبه و تردید حاصل می شود. مختصرا بدین گونه بیان می دارد: تبعیت از آیه (ان علینا جمعه و قرانه) زیرا در این آیه خداوند به پیامبر- صلی اله علیه و آله و سلم- وعده داده که حفظ و صیانت قرآن از آن اوست و اگر پیامبر- صلی الله و علیه و آله و سلم - و اصحاب بدان مبادرت ورزند این عمل کفرآمیز است. پیامبر صلی الله و علیه و آله و سلم از برتری دادن یک قرائت بر قرائت های دیگر احتراز جسته است زیرا او احساس می کرد که کاری است بس حساس که مزایایش در برابر محظوراتش نامعلوم است. احتمال تغییر در آیات تا زمان رحلت خود. آگاه نبودن پیامبر – صلی الله و علیه و آله و سلم - از رسالت در آغاز وحی، فراموشی نبی مکرم اسلام بعضی از آیات قرآن را. به نظر می رسد انگیزه مشتشرقان این باشد تا چنین وانمود کنند که قرآن نیز مانند اناجیل چهارگانه مسیحیان، سال ها پس از وفات پیامبر صلی الله و علیه و آله و سلم گردآوری و تدوین شده است به نوعی با دلایلی واهی به دنبال دستخوش تغییر قرار گرفتن قرآن هستند. منابع مستشرقین اکثرا از منابع اهل سنت است و اشکالی که بر سبوطی و روایات قابل استنادش وارد است بر مستشرقینی چون بلاشر هم وارد است. می توان گفت با استناد به احادیث نبوی و همین طور خود قرآن نظیر آیه تحدی، با استفاده از واژه کتاب در قرآن، بر ما روشن و مبرهن می شود که قرآن در زمان پیامبر جمع آوری شده است.

کلیدواژه ها:

جمع قرآن ، سیوطی ، بلاشر