سیدامیرعباس میرجلالی - گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

بدون شک حفاظت از محیط زیست یک ضرورت و منفعت جهانی است و مسیری را ترسیم می کند که از همکاری در حفاظت از محیط زیست به سوی همکاری در سایر زمینه های مربطو به صلح و امنیت بین المللی ختم می شود. این حقوق مستلزم تدوین و شناسایی عمومی اند چرا که اینگونه موضوعات حصری نیستند و به موازات پیشرفت جامعه بین المللی بر تنوع محتوای این نسل ها افزوده است (هادی هدایت آثار، 1391، ص 1). حق استفاده از محیط زیست سالم، یکی از حقوق بنیادین افراد محسوب می شود و نگهداری از آن تکلیف عمومی است (کاتوزیان و انصاری، 1387، 285). گرچه مدت هاست بشر متوجه اهمیت محیط زیست در زندگی خود شده است، اما دهه های آخر قرن بیستم را باید زمان اوج طرح مسائل زیست محیطی دانست، امروزه خطر بزرگی که بشر از ناحیه مشکلات زیست محیطی احساس می کند نه تنها آرامش وامنیت زندگی او را برهم زده، بلکه موجودیت او را هم در معرض تهدید و خطر قرار داده است (فیروز، 1384، ص 10). که باید در این زمینه چاره ای اندیشیده شود. به همین جهت دولت ها برآنندتا با وضع قوانی در سطحملی و با انعقاد معادهدات دوجانبه، چند جانبه و یا همه جانبه در سطح بین المللی از روند افزایش تخریب محیط زیست جلوگیری به عمل آورده و یکی از حقوق اولیه بشریت که استفاده از محیط زیست سالم است آن را به ارمغان بیاورند. این ها قواعدی هستند که حاوی تعهدات یک طرفه و به نفع عموم بشریت است که رنگ حاکمیتی به خود نمی گیرند و متعلق به هیچ کشوری نیست که برخی از اندیشمندان از آن به عنوان نسل هزاره جدید حقوق بشر یاد می کنند تا آنجا که امروزه برای برقرار موازنه مستمر برای داشتن توسعه اقتصادی و اجتماعی است، برای حفاظت از محیط زیست ضرورت دارد که قواعدی مدون و الزام آور تصویب شود و برای نقض آن ضمانت اجرا پیش بینی گردد که علاوه بر حفاظت از محیط زیست از توسعه نیز غافل نشود (هادی هدایت آثار، 1391، ص 1).

محیط زیست، حفاظت، تخریب، مسئولیت، دولت ها، آلودگی