بررسی سازه سرریزهای هشت سد مهم ایران

سرریزها انواعی از سازه های آبی هستند که برای انتقال یا عبور سیلاب و آبهای اضافی از سرآب به پایاب سدها کاربری دارند.طراحی سریزها به عوامل متعددی از قبیل سیل طرح و محل سد و اندازه و نحوه بهره برداری از مخزن بستگی دارد.غیر از مسایل اقتصادی عواملی از قبیل دقت و اعتماد در بیش بینی های سیل ، لرزه خیزی ساختگاه پروژه ، دوره و مقدار سرریزی ، توپوگرافی زمین شناسی و نوع سد نیز در طراحی سرریزها موثرند .سرریزها به منظور تبدیل رژیم جریان از زیر بحرانی به فوق بحرانی به کار می روند در نتیجه در پایانه این سازه آبی ، امکان فرسایش زیاد است . بنابراین علاوه بر طراحی سرریزها ، باید سازه های پراکنده کننده انرژی را پایاب سر ریز اجرا نمود که به این سازه ها حوضچه های آرامش می گویند.سرریزها را به روش های مختلفی می توان طبقه بندی نمود .در تقسیم بندی سرریزها بر اساس عملکرد ، سرریزها به دسته های سرویس اضطراری و کمکی تقسیم می شوند.چنانچه چگونگی تنظیم در نظر باشد سرریزها در چند دسته سرریز آزاد ( بدون دریچه ) می گنجند ، و اگر رده بندی بر اساس معیارهای هندسی صورت پذیرد ،سرریزها در نوع ریزشی ، اوجی ، جانبی ، شوت ،مجرایی ، تونلی ، نیلوفری ، سقوطی با بار شکن ، آبرو و سیفونی مشخص می گردد.در این مقاله در ابتدا به طور خلاصه انواع سرریز ها را بررسی کرده و سپس به طور کامل سرریز 8 سد انتخاب شده را مورد بررسی قرار می دهیم وآنها را با یکدیگر مقایسه می کنیم.

کلیدواژه ها:

سر ریز ، سد ، سازه های آبی ، سرریز سد