بررسی کاربرد فقهی قاعده مالایضمن در عقود معین

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: سومین کنفرانس علمی پژوهشی رهیافت های نوین در علوم انسانی ایران
  • کد COI اختصاصی: ASOCONF03_030
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 3041
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سارا ادیبی سده

استادیار گروه حقوق، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

غزاله کبیرآبادی

دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق ،واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد، ایران

چکیده

یکی از قواعد معروف قاعده یضمن و مالا یضمن می باشد . معنای اصل قاعده (کل عقد یضمن بصحیحه یضمن بفاسده) آن است که هر عقدی که به فرض صحت ، موجب تعهد باشد ومتعاقدین متعهد شده اند که در مقابل آنچه پرداخت می کنند چیزی دریافت کنند ، فاسد ش نیز موجب ضمان خواهد بود . برخی از فقها ، عموم این قاعده را به لحاظ اشخاص گرفته اند و گفته اند هر مورد خاصی را باید جداگانه در نظر گرفت و بررسی کرد که صحیح آن ضمان آور است یا نیست و آن گاه نسبت به فاسد آن هم، همان حکم را جاری ساخت. نکته دیگر آنکه وقتی می گوییم عقد صحیح مقتضى ضمان است باید این اقتضا ، به واسطه خود عقد باشد نه با شرط ضمان ؛ بنابراین اگر صحیح عقد مقتضی ضمان نباشد ولی در آن شرط ضمان شده باشد و بعد معلوم شود که فاسد بوده است مشکل است بتوان فاسد آن را هم موجب ضمان دانست. در رابطه با مدلول حدیث دو نظریه وجود دارد : گروهی از فقها معتقدند که کلمه (( على )) افاده وجوب می کند و لذا این حدیث بر حکم تکلیفی دلالت دارد . بعضی دیگر از فقهاء، متعلق لفظ ((على )) را فعلی اختیاری می دانند و به این ترتیب این حدیث دلالت بر حکم وضعی دارد . عکس قاعده این است که : کل عقد لا یضمن بصحیحه لا یضمن بفاسده یعنی هر عقد صحیحی که ضمان آور نباشد، اگر فاسد باشد هم ضمان آور نخواهد بود . بنابر این عقد وکالت در اموال ) ، عقد رهن ، عقد مضاربه ، عقد عاریه و مانند اینها که مبتنی بر معاوضه نیستند و عوض مسمی ندارند ، اگر فاسد باشند مشمول قاعده نمی باشند. بسیاری از فقها معتقدند که تفاوتی وجود ندارد میان اینکه دافع به فساد عقد جاهل باشد و یا اینکه عالم باشد

کلیدواژه ها

عقد ،یضمن ما لا یضمن صحیح ، فاسد.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.