فرهاد صمدزادگان - استاد گروه فتوگرامتری، دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران
فرزانه دادرس جوان - استادیار گروه فتوگرامتری، دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران
محمد سوادکوهی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران
جواد حکیمی - رئیس بخش مهندسی صنایع معدن مس سرچشمه

پیشرفت های سریع در توانایی های پهپادهای غیرنظامی، ظهور سیستمهای تصویربرداری با قدرت تفکیک بالا و همچنین توسعه چشمگیر روش های بینایی کامپیوتر در پردازش خودکار تصاویر هوایی، باعث شکوفایی فتوگرامتری پهپاد در تولید محصولات مختلف مکانی نظیر ابر نقاط متراکم سه بعدی، مدل رقومی ارتفاعی و ارتوموزاییک در کاربردهای مختلف گردیده است. نقشه برداری و مدلسازی معادن روباز شاید یکی از پیچیده ترین کاربردهای بکارگیری این سامانه ها بوده که در آن مشکلات زیادی از قبیل وجود خطوط شکست مختلف، توپوگرافی پیچیده و دسترسی سخت، تغییرات ارتفاعی شدید در پهنه های کوچک و عموم ا برخورداری از شرایط بد هوایی در آن مطرح است. از اینرو بکارگیری فتوگرامتری پهپاد در مدل سازی معادن روباز با چالش های بسیاری از قبیل طراحی و انجام پرواز در فضای محدود با توپوگرافی پیچیده و پردازش تصاویر اخذ شده و تولید ابر نقاط مواجه می باشد. در این تحقیق نتایج حاصل از بکارگیری فتوگرامتری پهپاد در مدلسازی سه بعدی معدن مس سرچشمه ارائه گ ردیده است. در ابتدا اصول طراحی پرواز متناسب با دقت مورد نیاز، شکل معدن و مشخصات دوربین تصویربرداری و پهپاد مورد استفاده بررسی شده است. همچنین به منظور تعیین مختصات دقیق مراکز تصویر و عدم نیاز به توزیع متراکم نقاط کنترل زمینی، از یک سامانه تعیین موقعیت PPK در این پهپاد استفاده گردیده است. در مرحلهی پردازش، تصاویر بلوک توسط سرشکنی دسته اشعه نسبت به هم توجیه شده و با استفاده از روش سلف کالیبراسیون پارامترهای توجیه داخلی و خارجی تمام تصاویر به صورت همزمان محاسبه شده اند. پس از تناظریابی متراکم تصاویر، ابر نقطه ی متراکم معدن تولید شده و توسط آن مدل رقومی ارتفاعی و ارتوموزاییک بدست آمده اند. نتایج بدست آمده به روش نقطه مبنا در نقاط مختلف مدل نهایی مورد ارزیابی قرار گرفت که بیانگر دقت ارتفاعی بهتر از 10 سانتیمتر و دقت مسطحاتی بهتر از 5 سانتیمتر در مدلسازی سه بعدی می باشد.

فتوگرامتری پهپاد؛ مدل سه بعدی؛ معادن روباز؛ تناظریابی متراکم؛ تعیین موقعیت PPK