کم تحرکی و چاقی از منظر تئوری تکاملی

از سال 1975 میلادی تا کنون چاقی در سطح جهان حدود سه برابر شده است. در سال 2016، بیش از 1/9 بیلیون از افراد 18 سال و بالاتر اضافه وزن داشته اند. ایران نیز از کشورهایی است که دارای شیوع بالای چاقی دوران کودکی است. طی سال های 2007 تا 2012 شیوع اضافه وزن و چاقی در ایران به ترتیب از 5/1% به 10/8% افزایش یافته است. تا امروز هیچ شواهد دیرینه شناسی یا تاریخی وجود ندارد که نشان دهد بیماری های مزمن عامل اصلی مرگ و میر بوده است. امروزه شاهد مرگ و میر بی سابقه بیماری های مزمن در جامعه انسانی هستیم؛ پزشکی تکاملی این وضعیت را شرایط ناسازگار (mismatch conditions) نامیده است. شرایط ناسازگار شامل بیماری هایی است که در حال حاضر شدت و شیوع بالایی دارد و نتیجه مکانیسم ها یا رفتارهایی است که در محیط هایی تکامل یافته اند که کاملا متفاوت از محیط های کنونی اند.دهه های اخیر شاهد رشد بی رویه چاقی و اضافه وزن و پیامدهای مرگبار آن هستیم و تلاش جوامع علمی برای مقابله با این چالش مهم سلامت راه به جایی نبرده است. علیرغم وجود بی سابقه اماکن و لوازم ورزشی، رویکردهای کنونی برای درک روانشناسی فعالیت فیزیکی در میان جمعیت های کم تحرک، تنها تاثیر آن افزایش نسبی سطح فعالیت های جسمانی بوده است. این رویکردها عمدتا بر مدلهای اجتماعی- شناختی رفتارهای بهداشتی متکی بوده و تا به حال منجر به مداخلات عملی موثر نشده است. به نظر می رسد بعضی از عوامل مهم ناشناخته وجود داشته که اجداد ما بسیار فعال بوده اند، و ما در طی تاریخ اخیر به نحوی آنها را از دست داده ایم. نظریه تکامل و تاریخ زندگی می تواند چارچوبی برای تولید فرضیه هایی درباره مکانیسم های رفتارهای سلامت فراهم نماید. هدف این مقاله بررسی اجمالی کم تحرکی و چاقی از منظر تئوری تکاملی است.

کلیدواژه ها:

نظریه تکامل ، چاقی ، کم تحرکی ، بیماریهای مزمن