محمدجواد فیضی - دانشجویکارشناسی ارشد بیابانزدایی،
حسن احمدی - استاد
علی راسخی - کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی
حسین سیدعلیپور - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری،

شناخت دانشبومی در طراحی سدهایخاکیکوتاه در مناطق خشک در جهت استفاده بهینه ازسیلاب یک ضرورت اساسی به نظر میرسد. در این مقاله ویژگیهای دانش بومی و نوین درطراحی سدهایخاکیکوتاه و محاسن و معایب هر یک، با توجه به خصوصیات حوزه آبخیزکبوترکوه با داشتن بیش از 33 سد خاکیکوتاه احداث شده توسط اهالی حوزه، با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و استفاده از روشآماری آنالیز فراوانی در نرمافزار SPSS مورد بررسی قرارگرفت. در جمعآوری اطلاعات از روشهایمیدانی و دادههای موجود در ادارات و سازمانهای مربوطه استفاده شدهاست. نتایج این تحقیق نشانداد که سدهایخاکیکوتاه بومی(بند)، بیشتر در واحدسنگی رس- ماسهسنگ و در شیبهای بالاتر از 70 درصد احداث شدهاست. کانال ورود سیلاب به قسمت جلوی بند و کاربری زراعی بند از مهمترین مزایا و عدم استحکام زیاد سازه در برابر سیلابهای مخرب از معایب طراحی بندهای خاکی احداث شده توسط اهالی بود. استفاده از دانشبومی منطقه در طراحی و ساخت سدهایخاکیکوتاه سبب کاهش زمان، هزینه و بهرهبرداری بهینه از سیلاب میشود.

سدخاکی کوتاه، دانش بومی، سیلاب، حوزه آبخیز کبوترکوه