پژوهشی در مضمون بودن ماخوذ بالسوم

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، دوره: 3، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JOSFI-3-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1520
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیف اله احدی

دانشگاه فردوسی

اسدالله لطفی

گروه فقه دانشگاه قزوین

مسلم حیدری

دانشگاه تهران

چکیده

ماخوذ بالسوم عبارتست از کالایی که به­ وسیله مشتری از فروشنده گرفته می­ شود و پس از بررسی و صلاح­دید مورد معامله قرار می گیرد. فقها در مضمون بودن ماخوذ بالسوم اختلاف­ نظر دارند؛ به­ طوری­که برخی از ایشان، گیرنده را به دلیل قاعده عدم ضمان امین و اصل برائت ذمه ضامن ندانسته و مشهور فقها او را با استناد به قاعده علی الید ضامن دانسته و برخی دیگر نیز، به دلیل عدم ترجیح میان ادله توقف کرده­ اند. نگارندگان پس از تتبع در ادله و عبارات فقها به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی ادله و بازخوانی آرای آن­ ها می­ پردازند و نظر قوی­ تر را این می­ دانند که آخذ بالسوم، هرچند از ناحیه مالک اذن داشته باشد، اما این اذن بر اساس ارتکاز و عرف عقلا، مقید به ضمان بوده و از آنجا که قبض آخذ به مصلحت مالک نبوده است، و با توجه به متصرف بودن آخذ و نیز بر اساس قاعده احترام مال مسلمان، به بازگرداندن عین یا بدل کالای اخذ شده، او ملزم خواهد شد.

کلیدواژه ها

ماخوذ بالسوم, قاعده عدم ضمان امین, اصل برائت, قاعده علی الید, قاعده احترام مال مسلمان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.