قاعده انگاری لاقود لمن لا یقاد منه

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، دوره: 3، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JOSFI-3-4_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 2017
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رزاق ادبی فیروزجاه

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

محمد محسنی دهکلانی

دانشیار رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

امان الله علیمرادی

استادیار گروه الاهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

چکیده

در مسئله قتل عمدی دیوانه توسط فرد عاقل، فقیهان بر خلاف قاعده اولیه در قتل عمد، حکم به نفی قصاص و لزوم پرداخت دیه نموده اند. مستند این رای به ظاهر اجماعی، خبری از امام باقر (علیه السلام) است که به صحیحه ابابصیر معروف است. از آنجا که مفاد خبر خلاف قواعد اولیه باب قصاص است؛ فقیهان، حدیث را منحصر به مورد خود- یعنی قتل دیوانه- دانسته و از تسری آن بر سایر موارد اجتناب نموده اند. نگارندگان بر خلاف مشهور فقهاء، عبارت ذیل روایت را که فرموده اند: لا قود لمن لا یقاد منه تعلیل حکم می دانند؛ ازاین رو، مضمون خبر را نه قضیه ای جزیی و مختص به مورد خود که مبین قاعده ای عام و کبرایی کلی می بینند؛ در نتیجه با تاسیس قاعده ای فقهی ابتدا مدارک و مستندات آن را برشمرده و به بررسی سند آن ها پرداخته اند، در ادامه ضمن تبیین مفاد قاعده به تحدید قلمرو آن پرداخته و در نهایت با احراز وحدت ملاک و به استناد عموم تعلیل مواردی را که می تواند تحت شمول قاعده قرار گیرد، احصاء کرده اند.

کلیدواژه ها

قتل عمد, قصاص, نفی قصاص, قاعده فقهی لا قود لمن لا یقاد منه , صحیحه ابابصیر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.