واکاوی و ردیابی پدیده گردوغبار روزهای 8-13 ژوئن 2008 در استان لرستان

در این پژوهش سازوکار ایجاد و مسیرهای ورود گردوغبار به استان لرستان تحلیل شد. بدین منظور نخست اطلاعات هواشناسی ایستگاه های سینوپتیک منطقه برای سال های 1378-1388 از اداره کل هواشناسی استان لرستان اخذ شد. پس از جداسازی روزهای گردوغبار، یک تحلیل آماری بر روی آنها انجام شد، به طوری که فراوانی ماهانه و فصلی گردوغبار در تیرماه و فصل تابستان بود. بیشینه و کمینه روزهای گردوغباری نیز به ترتیب در ایستگاه خرم آباد و ازنا رخ داده است. در سال های 1380 و 1387 نیز در تمام ایستگاه ها به ترتیب کمترین و بیشترین روز گردوغباری اتفاق افتاده است. در ادامه یک رویداد گردوغبار که به لحاظ زمانی و مکانی فراگیر بود برای تحلیل های بعدی انتخاب شد. تحلیل همدیدی نشان داد که با تقویت مراکز کم فشار در منطقه پژوهش و مناطق مولد گردوغبار و تقویت پرفشار اطراف مدیترانه، یک شیو فشاری ایجاد شده است. در ترازهای فوقانی جو نیز با حرکت شرق سوی ناوه شرق مدیترانه و مکان گزینی محور آن بر روی سرچشمه های گردوغباری، شرایط صعود فراهم شده است. بنابراین تضاد حرارتی و برهمکنش مراکز فشاری در سطح زمین و سرعت باد و غبار تا 48 ساعت قبل از مشاهده این پدیده در منطقه پژوهش نشان داد که یک مسیر شمال غربی- جنوب شرقی که از شمال و مسیر غربی- شرقی که از مرکز و جنوب سوریه و عراق می گذرد، باعث انتقال گردوغبار به منطقه پژوهش شده است.

کلیدواژه ها:

گردوغبار ، استان لرستان ، همدید ، پرفشار مدیترانه