محمد آقابزرگی - دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر کارشناسی ارشد زراعت
ولی اله رامئه - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
مرتضی نورعلی زاده - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

سویا (Glycine max L.) گیاهی یکساله یکی از مهمترین دانه های روغنی استکه در استان مازندران با برخورداریاز سطح کاشت بالا دانه جایگاه ویژه ای را در میان این گیاهان به خود اختصاص داده است. تاریخ کاشت و مقدار بذر مناسباز فاکتورهای مهم و تأثیرگذار بر طول دوران رشد رویشی و زایشی و توازن بین آنها همچنین سایر عوامل تولید،کیفیت برداشت و در نهایت بر عملکرد دانه می باشد. جهت دستیابی به این هدف آزمایشی در قالبطرح اسپلیت پلات با پنج سطح تاریخ کاشت( 25 اردیبهشت، 10 خرداد ، 25 خرداد، 10 تیر و 25 تیر) در سه سطح مقادیر مختلف بذر(75، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل قائم شهر به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که میانگین مربعات تاریخ کاشت برای صفات مورد مطالعه معنی دار بود ولیکن میانگین مربعات مقدار بذر و اثر متقابل کاشت و مقدار بذر برای خصوصیات مورد مطالعه معنی دار نبود. معنی دار نبودن اثر متقابل برای خصوصیات فوق الذکر نشان دهنده آن استکه روند تغییراتصفاتمورد مطالعه در تاریخهای مختلف کاشت برای هر یک مقدار بذر مشابه بوده است. نتایج حاصل از این آزمایشبر روی صفات مختلفنشان داد که تاریخ کاشت اول 25 اردیبهشت جهت دستیابی به عملکرد بیولوژیکو شاخصبرداشت و افزایش وزن هزار دانه و عملکرد دانه مناسبتر می باشد و با تأخیر در کاشت صفات فوق کاهش یافت. بجز صفت شاخص برداشت که با تأخیر در کاشت (کاشت دیر)افزایش یافت درصورتیکه با افزایش تراکم روند افزایش بر این گونه صفت مشاهده گردید ولی جزئی بوده و معنی دار نبوده استبنابراین با توجه به نتایج این آزمایش مقدار بذر مصرفی 75 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشتاول ( 25 اردیبهشت) برای منطقه مازندران جهت دستیابی به عملکرد مطلوب مورد توصیه است.

سویا، تاریخ کاشت، مقدار بذر، شاخصبرداشتو عملکرد دانه