اثر اندازه بذر بر کاهش اثر سوء تنش خشکی در مراحل مختلف رشد ژنوتیپ های نخود سفید (Cicer arietinum L.)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: مجله به زراعی نهال و بذر، دوره: 32، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_SPPJ-32-2_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 419
نویسندگان
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران
چکیده
این بررسی در دو آزمایش در شرایط مزرعه (گیاه کامل) و آزمایشگاه (مرحله گیاهچه ای) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه انجام شد. در آزمایش مزرعه ای که به صورت کرت های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و به مدت سه سال زراعی(92-1389)انجام شد، سطوح تنش خشکی شامل یک بار آبیاری بلافاصله پس از کاشت، دوبار آبیاری (زمان کاشت + مرحله گلدهی) و سه بار آبیاری (زمان کاشت + مرحله گلدهی + مرحله پر شدن غلاف ها) در کرت های اصلی، ژنوتیپ ها (ارقام آرمان، آزاد، ILC 482 و یک توده بومی ترکیه) در کرت های فرعی و اندازه بذر (درشت، متوسط و ریز به ترتیب با قطر بیش از 8، 8 تا 6 و کمتر از 6 میلی متر) در کرت های فرعی- فرعی قرار گرفتند. آزمایش مرحله گیاهچه ای به صورت فاکتوریل با سه عامل و ژنوتیپ، اندازه بذر و سطوح تنش در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. دو عامل ژنوتیپ و اندازه بذر مانند آزمایش مزرعه ای بودند و عامل تنش خشکی در پنج سطح (صفر به عنوان شاهد، 2/0- ، 4/0- ،6/0- و 8/0- بار با استفاده از PEG6000) بود. برای ارزیابی تحمل خشکی از شاخص های STI، MP و GMP استفاده شد. تجزیه واریانس مرکب داده ها در آزمایش مزرعه ای نشان داد که اندازه بذر بر عملکرد دانه و عملکرد زیست توده آفتاب خشک از نظر آماری اثر معنی داری نداشت ولی بیشترین عملکرد دانه متعلق به بذرهایی با اندازه متوسط و درشت (به ترتیب 901 و 900کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج آزمایش مرحله گیاهچه ای نشان داد که بیشترین مقادیر وزن تر و خشک گیاهچه متعلق به بذرهای درشت بود. جمع بندی نتایج در هر دو شرایط آزمایشی نشان داد که رقم آزاد و لاین ILC 482 متحمل ترین ژنوتیپ به تنش خشکی بودند. بین اندازه بذر و عملکرد در شرایط تنش در هر دو مرحله گیاه کامل و گیاهچه ای همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت (به ترتیب r = 0.979 وr = 0.998). با توجه به نتایج این بررسی، انتخاب ژنوتیپ و اندازه بذر مناسب به منظور کاهش اثر سوء تنش خشکی در کشت نخود دیم قابل توصیه است.کلیدواژه ها
نخود تیپ کابلی, مرحله گیاهچه ای, مرحله گیاه کامل, پلی اتیلن گلایکول, شاخص های تحمل به تنشاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.