محمدتقی فیض بخش - بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
بهنام کامکار - گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسن مختارپور - بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
محمد اسماعیل اسدی - بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گرگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

استفاده از مدل سازی در تحقیقات و مدیریت مزرعه روز به روز در حال توسعه است. IXIM مدل جدیدی است و ارزیابی آن در سراسر جهان به وسیله محققان آغاز شده است. به منظور واسنجی و ارزیابی مدل IXIM برای شبیه سازی رشد و عملکرد ذرت در شرایط آب و هوایی گرگان دو آزمایش مزرعه ای (هرکدام در دو سال) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. با استفاده از تیمارهای آبیاری مطلوب و بدون تنش خشکی در سال 1391 (سه تیمار) و دو تیمار از آزمایش دوم در سال 1386، مدل IXIM واسنجی شد. ارزیابی مدل با استفاده از تیمارهای آزمایش تاریخ کاشت بهاره (2008)، آزمایش های تاریخ کاشت و کم آبیاری در سال های 1391 و 1392 انجام شد. نتایج ارزیابی نشان داد که این مدل مراحل فنولوژیکی (روز تا گرده افشانی و روز تا رسیدگی) را در تاریخ کاشت های مختلف و رژیم های آبیاری متفاوت و بر اساس شاخص های آماری به خوبی پیش بینی می کند و بیشترین جذر میانگین مربعات خطا برای روز تا گرده افشانی از تاریخ کاشت پانزدهم تیرماه (به میزان 24/2 روز) به دست آمد، بنابراین این مدل می تواند در برنامه ریزی های مدیریتی مزرعه مورد استفاده قرار گیرد. نتایج ارزیابی مدل در تاریخ کاشت های بهاره (1387) و تابستانه (1391 و 1392) نیز نشان داد که این مدل عملکرد ماده خشک و عملکرد دانه را با دقت خوبی شبیه سازی می کند. مدل روند کاهشی عملکرد ماده خشک و عملکرد دانه را در سطوح مختلف آبیاری (به جزء تنش کامل آبیاری) به خوبی شبیه سازی کرد و بر اساس شاخص های کارکرد مدلRMSE)، d ,R2 و (NRMSE از دقت لازم برخوردار بود. این مدل در شبی سازی حداکثر شاخص سطح برگ و میزان تبخیر و تعرق تحت تاثیر تیمارهای آبیاری داراری دقت خوبی نبود. با توجه به نتایج، از این مدل می توان در شبیه سازی مراحل رشد و نمو، عملکرد ماده خشک و عملکرد دانه ذرت سینگل کراس 704 در تاریخ کاشت های مختلف و در رژیم های آبیاری متفاوت در شرایط آب و هوایی گرگان بهره برد.

ذرت, مدل سازی, تاریخ کاشت, کم آبیاری, عملکرد دانه