اسماعیل مقبلی دامنه - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
روح الله فتاحی - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
بهزاد قربانی - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
غلامرضا ربیعی - استادیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

با توجه به این که کم آبیاری کنترل شده و آبیاری زیرسطحی منجر به افزایش کارایی مصرف آب و صرفه جویی در مصرف آب می-شوند، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان طی سال های 94 تا 96 اجرا شد. در این پژوهش دو فاکتور کم آبیاری (100 درصد تبخیر و تعرق گیاه در تمامی مراحل رشد گیاه، 100-60 درصد و 80 درصد تبخیر و تعرق گیاه به جز در مراحل گلدهی و تشکیل میوه) و روش آبیاری (آبیاری زیرسطحی عمقی، قطره ای زیرسطحی و قطره ای سطحی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات رویشی، عملکرد و کارایی مصرف آب در طول دوره رشد پرتقال رقم مارس ارلی بر پایه نارنج اندازه گیری شد. نتایج نشان داد کم آبیاری کنترل شده سبب 17 درصد صرفه جویی در مصرف آب و کاهش معنی دار رشد رویشی نسبت به آبیاری کامل می شود، درحالی که هیچ گونه تفاوت معنی داری در عملکرد محصول مشاهده نشد. آبیاری زیرسطحی سبب 10 درصد صرفه جویی در مصرف آب و افزایش رشد رویشی و کارایی مصرف آب نسبت به آبیاری قطره ای سطحی شد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد کم آبیاری کنترل شده و آبیاری زیرسطحی در افزایش کارایی مصرف آب و صرفه جویی در مصرف آب بسیار موثر هستند.

آبیاری زیرسطحی عمقی, آبیاری قطره ای زیرسطحی, کم آبیاری کنترل شده, مدیریت آب, مرکبات