نوشین کاظمی - دانش آموخته دکتری، پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، کرج، ایران
فریبرز زارع نهندی - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
علی اکبر حبشی - دانشیار پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج، ایران
وهب اسدی - دانشجوی دکتری، پژوهشکده ملی کشمش و انگور و دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

این مطالعه با هدف تولید نهال سالم گلابی جهت تکثیر و ایجاد یک باغ سالم مادری در سال 1393 در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (ابری) انجام شد. آزمایش ها با ارزیابی کارایی شیمی درمانی (تیمارهای ریباویرین با غلظت های صفر، 20، 40 و 80 میلی گرم) و کشت مریستم انتهایی (در سه اندازه: کوچک تر از 2/0 میلی متر، بین 2/0 تا 7/0 میلی متر و بزرگ تر از 7/0 میلی متر) بر حذف ویروس (ACLSV، ASGVو ASPV) از هفت رقم گلابی (ابته فتل، بیروتی، درگزی، کوشیا، لوئیزبون، ملینا و اسپادونا) صورت گرفتند. در ابتدا حضور ویروس های ACLSV، ASGV و ASPV در نمونه های مادری با روش RT-PCR بررسی شد و تمام ریز نمونه ها به هر سه ویروس آلودگی داشتند به جز ارقام ابته فتل و بیروتی که عاری از ویروس ASP بودند. تیمارهای شیمی درمانی و کشت مریستم در شرایط درون شیشه ای انجام شد. ریز شاخه های رشد یافته از مریستم توسط RT-PCR برای هر سه ویروس مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که افزایش غلظت ریباویرین و کاهش اندازه مریستم در افزایش کارآیی حذف هر سه ویروس بسیار موثر بود. همچنین واکنش ارقام و ویروس های موردمطالعه به تیمارهای این پژوهش متفاوت بود. نمونه هایی که توسط RT-PCR سالم تشخیص داده شدند، تکثیر و ریشه دار شده و به گلدان منتقل شدند تا بتوانند به منظور ایجاد باغ مادری سالم مورداستفاده قرار گیرند.

ریباویرین, گلابی, نهال عاری از ویروس, Apple chlorotic leafspot virus, Apple stem grooving virus, Apple stem pitting virus, RT-PCR