زهرا اصلانی - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات تهران
مصطفی ازکیا - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
حبیب الله زنجانی - دانشگاه آزاد اسلامی، ئاحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده انرژی، همواره نقش اساسی در زندگی بشر ایفا نموده است. در شرایط کنونی با توجه به مسائلی هم­چون افزایش تعداد مصرف­کنندگان و تغییر سبک­های زندگی افراد و لزوم دسترسی سریع­تر به نیازهای مصرفی به جهت محدودیت­های زمانی، همواره خطر اتلاف و کاهش منابع و دغدغه اصلاح و بهینه­سازی الگوهای مصرفی افراد جامعه وجود داشته است. در میان حامل های انرژی، برق به دلیل داشتن مزایای زیاد و تقاضای روزافزون نسبت به سایر منابع انرژی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی و بر اساس رهیافت نظریه بنیانی به مطالعه عادات مصرف انرژی برق خانوار شهری می­پردازد. بر اساس روش نمونه­گیری هدفمند و با ملاک اشباع نظری با 56 نفر از ساکنان منطقه 5 تهران مصاحبه صورت گرفت. طی فرآیند کدگذاری داده­ها از میان 631 داده، 173 مفهوم، 24 مقوله جزء 6 مقوله عمده ساخته شد و در نهایت مقوله محوری عادت واره مصرف انرژی خانوار شهری استخراج شد. یافته­های تحقیق نشان می­دهد که در سطح فردی عواملی نظیر راحت طلبی، ضعف مسئولیت پذیری فردی، بی اعتمادی، آگاهی پایین و در سطح میانه نیروی عادات و روزمرگی و در سطح کلان، تحولات تکنولوژی و سیاست­های انرژی بر شیوه­های عمل مصرف ناپایدار انرژی و تداوم آن در قالب عادات واره مصرفی در خانواده­ها اثر گذار است.  

واژهای کلیدی:مصرف انرژی, عادت واره مصرف, برق, خانوار شهری, نظریه زمینه­ای