پریسا هاشم پور - دانشگاه هنر اسلامی تبریز
احد نژاد ابراهیمی - دانشگاه هنر اسلامی تبریز
ثنا یزدانی - دانشگاه هنر اسلامی تبریز

زمینه بافت های تاریخی، به عنوان میراثی از گذشتگان آموزه هایی از خرد جمعی انسان ها را در طول تاریخ به نمایش می گذارند، از این رو رهاکردن آن ها، انسان معاصر را از قرار گرفتن در مسیر تداوم تاریخی که رمز بقای هر فرهنگی است، باز می­دارد. ضرورت پژوهش حاضر نیز، از یک سو ارزش و اهمیت زمینه بافت تاریخی میدان صاحب الامر به عنوان یکی از مهمترین فضاهای معماری و شهری تبریز درگذشته است و از سوی دیگر کالبد نا به سامان وضع موجود مجموعه مذکور، در عصر حاضر بوده است. بر این اساس هدف اصلی پژوهش، بررسی وضعیت بازآفرینی شهری در کالبد امروزی مجموعه صاحب الامر تبریز با توجه به ویژگی های زمینه در راستای پایداری مجموعه، در قالب ارائه راهکارها خواهد بود. الگوی مفهومی مقاله پیش رو بر اساس روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و ابتدا با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای به تبسیط مفهوم زمینه­گرایی و استخراج چهار بعد اصلی زمینه­گرایی، شامل بعد کالبدی، بعد تاریخی، بعد اجتماعی-فرهنگی و بعد زیست محیطی و سپس مولفه ها و زیر مولفه های مداخله گر هر بعد پرداخته و در ادامه پس از تدوین اهداف بازآفرینی در سه مقیاس کلان، میانی و خرد، بر پایه مطالعات میدانی و ثبت مستقیم به تحلیل وضع موجود مجموعه صاحب الامر به کمک جدول (SWOT) پرداخته شده است. آنچه به عنوان نتایج نهایی پژوهش حاضر حاصل گشته است، در برگیرنده روش عملی به کارگیری رویکرد زمینه­گرایی در مقوله بازآفرینی و نیز ارزش و اهمیت به کارگیری راهکارهای پیشنهادی در تمامی ابعاد زمینه، به ویژه بعد کالبدی و تاریخی است، زیرا که دو بعد زیست محیطی و اجتماعی-فرهنگی از وضعیت نسبتا مطلوبتری برخودار بوده و راهکارهای پیشنهادی ارائه شده در این دو بعد بیشتر مورد پردازش مسئولین و مردم قرارگرفته است.

بافت تاریخی, زمینه گرایی, بازآفرینی, صاحب الامر