عوامل رشد و افول زبان فارسی در امپراتوری عثمانی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 15، شماره: 30
  • کد COI اختصاصی: JR_JISUK-15-30_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 357
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی لعل شاطری

دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

زبان یک قوم ممکن است توسط عوامل پشتیبان کننده مختلفی چون قدرت نظامی و سلطه دراز مدت سیاسی و یا نفوذ گسترده فرهنگی در قلمرویی خارج از مرزهای نژادی آن قوم رواج یابد. زبان فارسی نیز از آن ­رو که دربردارنده ارزش­های فاخر انسانی یک فرهنگ و هویتی ممتاز است، در گذر تاریخ، زبان علوم و فنون و وابستگی و نژادها و اقوام مختلف، در گستره­ای منحصر به فرد از چین تا بالکان و نیز در هند و آسیای صغیر، رواج چشمگیری داشته­است. اینکه کدام عامل در گسترش نفوذ زبان فارسی و نیز افول آن در حوزه جغرافیایی مورد نظر به­عنوان عاملی هویتی مدخلیت داشته، پرسشی است که این پژوهش می­کوشد تا به روش توصیفی- تحلیلی به تبین آن بپردازد. یافته­های پژوهش حاضر ناظر بر این است که عنایت سلاطین عثمانی به زبان فارسی و شاعران پارسی­گوی، نفوذ فرقه­های صوفیه- به­ویژه مولویه- مهاجرت صنعتگران و بازرگانان از جمله عوامل نشر ادب­فارسی و در نقطه مقابل، عصر تنظیمات، ملی­گرایی­ترکی یا پان­ترکیسم و جنبش ترکان جوان به رهبری افرادی همچون شناسی، ضیاء­پاشا و نامق ­کمال، به تقلید از سبک­های غربی، از عوامل افول زبان فارسی در قلمرو عثمانی بوده­اند

کلیدواژه ها

زبان فارسی, عثمانی, پان ترکیسم, ترکان جوان, عصر تنظیمات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.