تعیین رویشگاه بالقوه گاوزبان خارک دار (Anchusa strigosa) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهرستان دزفول

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، دوره: 7، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_GIRS-7-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 463
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجید صادقی نیا

استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

مهدی تازه

استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

زهرا جعفری

دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه اردکان

کوروش کیانی

کارشناس ارشد علوم جنگل، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خوزستان

چکیده

توسعه گیاهان بومی یکی از راهکارهای احیاء مراتع تخریب­شده می­باشد. گاوزبان خارک­دار   (Anchusa strigosa) یکی از گونه­های مرتعی شهرستان دزفول و گونه­ای دارویی و صادراتی است. با توجه به تخریب این گونه، تحت تاثیر چرای مفرط و تخریب مراتع، می­توان با ملاحظه خواهش­های اکولوژیکی گونه مذکور، اقدام به توسعه رویشگاهی آن نمود. هدف از این تحقیق تعیین رویشگاه بالقوه برای توسعه گونه گاوزبان خارک­دار با توجه به معیارهای اقلیمی، خاکی و توپوگرافی با استفاده از سامانه­های اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی می باشد. برای این منظور در سال 1394 از داده­های مکانی حضور گونه به عنوان مکان­های بالفعل برای رویش استفاده شد. بخشی از اطلاعات رویشگاهی این گونه با استفاده از مطالعات زمینی و برداشت نقاط حضور آن استخراج شد. بدین ترتیب که ابتدا نقشه نقطه­ای مناطق حضور بر اساس بازدید میدانی تهیه و سپس اطلاعات بیوفیزیکی  رویشگاه­های فعلی استخراج شد. جهت تکمیل اطلاعات فوق، خواهش­های اکولوژیک گونه مذکور استخراج و با اطلاعات زمینی تلفیق شد. نقشه شش معیار در محیط ArcGIS®10.1 تهیه، طبقه­بندی و استانداردسازی شد. ازآنجاکه وزن لایه­های مذکور یکسان نیست، جهت اولویت بندی مناطق مستعد رویشگاهی از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت وزن­دهی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد از کل مساحت 3/464547 هکتاری منطقه، 31 درصد رویشگاه خوب، 38 درصد رویشگاه متوسط، 7 درصد جزء رویشگاه­­های ضعیف تا خیلی ضعیف می­باشد. درواقع مقدار مساحت مناطق رویشگاهی مناسب برای رشد و استقرار این گونه 2/349909 هکتار است. همچنین از نتایج تحقیق استنباط می­شود که بارندگی بیشترین وزن و شیب کمترین وزن را دارد که نشان داد که معیار بارندگی مهم ترین و شیب بی­اهمیت­ترین برای رشد این گونه است.

کلیدواژه ها

گاوزبان خارک دار, نقشه رویشگاه, سیستم اطلاعات جغرافیایی, تحلیل سلسله مراتبی, دزفول

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.