مریم حیدریان آقاخانی - دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رضا تمرتاش - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
زینب جعفریان - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مصطفی ترکش اصفهانی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

پیش بینی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه های گیاهی با ارزش، امری ضروری در راستای حفاظت و مدیریت آن ها محسوب می شود. بادامک (Amygdalus scoparia) یکی از گونه های وحشی بادام و بومی ایران است. این مطالعه با هدف پیش بینی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش جغرافیایی گونه بادامک در استان چهارمحال و بختیاری واقع در منطقه زاگرس مرکزی صورت گرفت. پنج روش مدل سازی پراکنش گونه ای، شامل مدل خطی تعمیم یافته، آنالیز طبقه بندی درختی، شبکه عصبی مصنوعی، روش بوستینگ تعمیم یافته و جنگل تصادفی در چارچوب روش اجماعی و با استفاده از بسته Biomod در نرم افزار R مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج مطالعه نشان داد که همه مدل های مورد استفاده در این مطالعه، مقادیر AUC بالاتر از 9/0 و عملکرد عالی دارا بودند. میانگین دمای خشک ترین فصل و بارندگی سالانه در حدود 85 درصد تغییرات پراکنش گونه را توجیه نمودند و بیشترین سهم را در تعیین مطلوبیت رویشگاه گونه داشتند. بر اساس نتایج حاصل از اجماع مدل ها، 9 درصد (148680 هکتار) از مساحت استان برای گونه بادامک، دارای تناسب رویشگاهی زیاد تعیین شد. مساحت رویشگاه مطلوب گونه در شرایط آب و هوایی حال حاضر و آینده توسط نرم افزار ArcGIS محاسبه گردید. تغییرات پراکنش جغرافیایی گونه در سال 2050 تحت سناریوهای اقلیمی 5/4RCP و 5/8RCP نشان داد که وسعت رویشگاه گونه کاهش می یابد (به ترتیب 43 و 59 درصد) و در برخی مناطق نیز شاهد بروز مناطق مستعد وقوع گونه خواهیم بود (به ترتیب 135 و 140 درصد). از نتایج این مطالعه می توان در برنامه ریزی های حفاظتی و اصلاحی گونه بادامک استفاده نمود.

شبکه عصبی مصنوعی, روش بوستینگ تعمیم یافته, Biomod, استان چهارمحال و بختیاری