بررسی و ارزیابی برخی از ویژگی های شدت خشکسالی های آب و هوایی در گام های زمانی مختلف در ایستگاه های هواشناسی کرمان و شیراز
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه مخاطرات محیط طبیعی، دوره: 8، شماره: 19
- کد COI اختصاصی: JR_JNEH-8-19_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 380
نویسندگان
استادیار، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
دانش آموخته کارشناسی ارشد منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
دانشیار، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
چکیده
از میان پدیدههای اقلیمی که جوامع و محیط زیست را متاثر میسازند، خشکسالی آب و هوایی یکی از پیچیدهترین آنها است. این ویژگی شناخت هر چه بیشتر جوانب گوناگون آن را ضرورت میبخشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی برخی از ویژگیهای خشکسالی آب و هوایی بهویژه شدت آنها در ایستگاههای هواشناسی کرمان و شیراز است. پس از تهیه دادههای ساعتی مربوط به میانگین، بیشینه و کمینه دما و نیز میانگین بارش برای ایستگاههای همدیدی کرمان و شیراز در دوره اقلیمی 51 ساله (2015-1965) و تبدیل به دادههای روزانه و ماهانه، شدت خشکسالیهای آب و هوایی بر اساس چهار شاخص SPI، RDI، SPEI و EDI در 5 گام زمانی مختلف محاسبه، و کارآیی هر شاخص در تعیین ویژگیهای خشکسالی آب و هوایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شدت های خشکسالی محاسبه شده به وسیله هر یک از شاخص ها در گامهای زمانی مختلف در هر دو ایستگاه کرمان و شیراز تغییرات و نوسانات ماهانه مشابهی داشته و در هر منطقه بر اساس نوع اقلیم، شاخصی که بیشترین همبستگی را با سایر آنها در گامهای زمانی مختلف دارد، متفاوت است. در ایستگاه کرمان، RDI6 (64/0R2=) و در ایستگاه شیراز، RDI9 (70/0 R2=)، بیشترین همبستگی را با سایر شاخصها داشته، کارآیی بالاتری جهت توجیه تغییرات کمی آنها دارند. بیشترین تعداد ماه های خشک در هر دو ایستگاه بدون در نظر گرفتن گام زمانی با EDI تعیین شده، اما در گامهای زمانی مختلف، SPEI در کرمان و RDI در شیراز، کارآیی بالاتری جهت تعیین تعداد ماه های خشک دارند. بررسی شاخص های خشکسالی بیانگر غلبه شرایط خشکسالی در کرمان و شیراز به ترتیب در 60% و 45% از سال ها است. کلاسهای شدت خشکی ملایم (0> I> 1-)، متوسط (1-> I> 5/1-)، بترتیب با فراوانی 65% و 25%، بیشترین و کلاس خشکی شدید و بسیار شدید (5/1-> I) کمترین درصد فراوانی (15%) را درهر دو ایستگاه داشتند.کلیدواژه ها
خشکسالی آب و هوایی, کرمان, شیراز, SPI, RDI, SPEI, EDIاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.