نگاهی جامعه شناختی به کنش گفتار انتقاد در زبان فارسی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه زبان پژوهی، دوره: 10، شماره: 27
  • کد COI اختصاصی: JR_JLRZ-10-27_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 312
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نورالدین یوسفی

رازی

سامان عبادی

رازی

فرخنده پورسیاه

مدرس دانشگاه فرهنگیان

چکیده

زبان، تجلی گاه فرهنگ و افکار افراد یک جامعه است و با بررسی زبان می توان به مطالعه رابطه متقابل زبان، تفکر و فرهنگ دست یافت و از نظام فکری و فرهنگی یک جامعه آگاه شد. بر این مبنا، این پژوهش  بر آن است تا به بررسی کنش گفتار انتقاد در زبان فارسی بپردازد. مقاله حاضر، به بررسی این راهبردها در کنش گفتار انتقاد می­پردازد. به این منظور، از آزمون تکمیل گفتمان استفاده شد و پاسخ­های جمع آوری­شده از 200 شرکت کننده، با استفاده از چهارچوب راهبردهای بیان و تعدیل انتقاد گوئن (Nguyen, 2005, 2013) مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفت. شیوه انتقاد، به موقعیت و فاصله اجتماعی و نیز جنسیت افراد شرکت کننده در تعامل بستگی دارد، اما جنسیت تاثیر بر نحوه بیان و تعدیل انتقاد در مقایسه با دو متغیر دیگر بیشتر است. بررسی ارتباط جنسیت و راهبردها نشان می­دهد که این کنش گفتار در بین زن­ها بیشتر از مردها تعدیل می­شود. یافته­های پژوهش نمایان­گر است که انتقاد برخلاف دیدگاه رایج، همیشه یک کنش گفتار منفی نیست. بلکه افراد در تعامل­های اجتماعی می توانند با استفاده از کنش گفتارهای دیگر مانند تعارف، تعریف، عذرخواهی و تعدیل­کننده­هایی مانند خوش­زبانی­ها و توجیه­کننده­ها تاثیر منفی این کنش گفتار را کاهش دهند، به گونه ای که انتقاد مفید بوده و در بین آن­ها هم­بستگی[1] ایجاد کند. از یافته­های پژوهش می توان در بررسی­های تطبیقی بینافرهنگی و مسائل آموزش زبان بهره گرفت.   [1] solidarity

کلیدواژه ها

کنش گفتار انتقاد, تعدیل, فاصله اجتماعی, موقعیت اجتماعی, گویشوران زبان فارسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.