صفورا برزگر - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی
مرتضی مموئی - استاد، گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی
صالح طباطبائی وکیلی - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی

در طی ذخیره سازی منی، آسیبهای ناشی از اکسیداسیون یکی از علل مهم کاهش کیفیت اسپرمها میباشد. سلول اسپرم دارای مکانیسم آنتی اکسیدانی است اما در فرایند رقیق سازی نسبت آنتی اکسیدانهای داخلی کاهش یافته و برای فرآوری اسپرم نیاز به افزودن آنتی اکسیدانها میباشد. لذا هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر افزودن سطوح مختلف ال-متیونین و ترهالوز به رقیق کننده بر خصوصیات منی گاو هلشتاین تحت شرایط مایع بود. برای این منظور، اسپرم گیری از 2 راس گاو نر هلشتاین انجام و منی آنها بلافاصله باهم مخلوط و رقیق سازی شد. منی رقیق شده به 5 قسمت تقسیم و هر کدام سطوح ال-متیونین 2/5 و 5 میلیمولار و ترهالوز 25 و 50 میلیمولار را دریافت کردند. یک گروه نیز به عنوان شاهد بدون افزودنی در نظر گرفته شد. یک و 24 ساعت پس از نگهداری منی در 5 درجه سانتیگراد، فراسنجه های کیفی اسپرم ارزیابی شدند. در زمان اول ارزیابی، کمترین تحرک اسپرم مربوط به تیمار 50 میلیمولار ترهالوز و شاهد بود .(p<0/05) میزان زندهمانی و سلامت غشای اسپرم طی این زمان، در تمامی تیمارهای آزمایشی به غیر از 50 میلیمولار ترهالوز به طور معنیداری بیشتر از شاهد بود 24 .(p<0/05) ساعت پس از اسپرم گیری و نگهداری منی، میزان تحرک و زندهمانی اسپرم در تمامی تیمارها بجز سطح 50 میلی مولار ترهالوز به طور معنیداری بیشتر از شاهد بودند .(p<0/05) در این زمان، میزان سلامت غشای پلاسمایی اسپرم در سطوح 5 میلیمولار ال-متیونین و 25 میلیمولار ترهالوز به طور معنیداری نسبت به شاهد و سطح 50 میلیمولار ترهالوز بهبود یافت .(p<0/05) بطور کلی با توجه به نتایج این تحقیق اضافه کردن ال-متیونین و ترهالوز در سطح 25 میلیمولار به رقیق کننده تریس-زرده تخم مرغ میتواند باعث بهبود کیفیت اسپرم در هنگام نگهداری بصورت مایع گردد.

اسپرم، اکسیداسیون، رقیق کننده، باروری