سید علی غفاری نژاد - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج
علی درینی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج
آرش صباح - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج

درخت خرما یا نخل قدیمی‌ترین گیاهی می‌باشد که در دنیا وجود داشته است. سابقه کاشت خرما در ایران به سه هزار سال قبل از میلاد می‌رسد. مناطق جیرفت و کهنوج یکی از مناطق خرماخیز کشور محسوب می‌شود. عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خوشه خرماخیز در چند سال اخیر مهمترین معضل تولیدکنندگان خرمای کشور بوده است. در منطقه جیرفت و کهنوج بدلیل اینکه بیشترین سطح زیرکشت مربوط به رقم مضافتی می‌باشد و از طرفی این رقم در برابر این عارضه بسیار حساس می‌باشد خسارت وارده بسیار چشمگیر بوده است. به منظور تعیین مناسب‌ترین میزان و منبع کود از ته در افزایش عملکرد و کیفیت محصول خرما و کاهش شدت عارضه خشکیدگی خوشه خرما آزمایشی از شهریور 83 به مدت 2 سال در منطقه جیرفت به مرحله اجرا درآمد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی شامل 3 سطح ازت (700، 900 و 1100 گرم ازت خالص به ازاء هر درخت)، 3 منبع کودی (اوره، سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم) در 5 تکرار بود که هر درخت یک کرت آزمایشی را تشکیل می‌داد. مصرف سایر عناصر غذایی بر اساس آزمون خاک همراه با تقسیط اول کود ازته در نیمه دوم بهمن ماه صورت پذیرفت. تقسیط دوم کود ازته در نیمه دوم فروردین ماه مصرف شد. مراقبت‌های زراعی در کلیه تیمارها به طور یکسان انجام گرفت. هنگام برداشت عملکرد و اجزاء آن اندازه‌گیری و میزان خسارت ناشی از عارضه تعیین و توسط روشهای آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه مرکب دو ساله نشان داد که تأثیر سطوح و منابع ازت بر عملکرد معنی‌دار است. بیشترین میزان عملکرد از سطح دوم ازت (900 گرم ازت خالص به ازاء هر درخت) از منبع نیترات آمونیوم بدست آمد. تأثیر منابع ازت بر درصد عارضه خشکیدگی خوشه خرما معنی‌دار است. منبع کودی نیترات آمونیوم شدت عارضه را به طور معنی‌دار نسبت به دو منبع دیگر کاهش داده است.

منابع ازت، سطوح ازت، نخل، عارضه خشکیدگی خوشه خرما