وارون سازی غیرخطی داده پروفیل گرانی به منظور تعیین عمق، شعاع و شکل هندسی چشمه بی هنجاری، مطالعه موردی: گنبد نمکی آجی چای

در این مقاله با استفاده از یک روش وارون سازی غیرخطی داده­های گرانی، پارامترهای عمق، شعاع، ضریب دامنه و عامل شکل چشمه بی­هنجاری محاسبه می­شود. با تعیین مقدار گرانی در مبدا مختصات و نیز دو مقدار دیگر گرانی در روی پروفیل برداشت، عمق چشمه بی­هنجاری با حل معادله غیرخطی f(z)=0 تخمین زده می شود. از آنجایی که در طبیعت، چشمه­های بی­هنجاری گرانی ناهمگن بوده و دارای شکل هندسی نامنظم می­باشند؛ داده­های گرانی پروفیلی معمولا نسبت به نقطه مبدا -که دارای مقدار گرانی بیشینه، بدون توجه به علامت مثبت و منفی آن، است و معرف مرکز چشمه بی­هنجاری است- نامتقارن است و منحنی تغییرات میدان گرانی در راستای پروفیل ناهموار است. به ­همین دلیل در عمل از چندین داده در طول یک پروفیل برای تخمین پارامترهای عمق، ضریب دامنه و عامل شکل استفاده می شود. با دانستن مقدار عمق، سه پارامتر شعاع، ضریب دامنه و عامل شکل قابل محاسبه می باشند. روش پیشنهادی، برای چشمه هایی با شکل های هندسی استوانه عمودی، استوانه قائم و کروی مورد بررسی قرار می گیرد. کارایی روش مذکور با افزودن نوفه تصادفی به میدان گرانی محاسبه شده برای مدل های مصنوعی نیز تحلیل می شود. همچنین تاثیر عمق و اختلاف فاصله در تعیین نقطه مبدا چشمه بی­هنجاری گرانی بررسی خواهد شد. از روش وارون سازی غیرخطی برای تخمین عمق، شعاع و نیز تعیین شکل حدودی یک گنبد نمکی استفاده می شود. در این مطالعه گنبد نمکی آجی چای بررسی شده و طی آن عمق گنبد مذکور در حدود 63/64 متر زمین و شعاع آن 8/34 متر برآورد شده است. همچنین شکل هندسی این گنبد نمکی بر اساس عامل شکل که 43/1 محاسبه شده است، به کره قابل تشبیه است.

کلیدواژه ها:

ضریب دامنه ، عامل شکل ، گرانی ، گنبد نمکی ، وارون سازی غیرخطی