از لاکان تا مولانا (نگاهی لاکانی به سیر رشد روانی سوژه در آرای مولانا)
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی، دوره: 4، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_JMLK-4-6_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 521
نویسندگان
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور کرمانشاه
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
در دیدگاه پساساختارگرانه لاکان، سوژه پس از عبور از سطح خیالی ، به ساحت نمادین قدم می گذارد و آنجاست که توهم های کودکانه فرو می ریزد و فرد دچار فقدان می شود. کودک پیوسته میل دارد به عالم کودکانه سطح خیالی رجعت کند و می کوشد با ابژه های دیگری کوچک به آن عالم یگانگی و اتحاد تقرب جوید. اما از آنجا که در ساحت نمادین، زبان بر انسان مسلط است و گریز از آن امکان پذیر نیست، چنین تقربی فقط تقربی نسبی و گذراست. آرای مولانا جلال الدین محمد بلخی درباره سیر رشد روان انسان را نیز می توان از گذرگاه این نظریه مورد توجه قرار داد. از دیدگاه مولانا، روح- که از سرچشمه و مبدا اصلی خود جدا شده است- پس ازعبور از سطح خیالی، به این جهان (ساحت نمادین) قدم گذاشته است و پس از آنکه مدتی در این جهان سرگرم تعلقات دنیوی و گرفتار زبان می شود، درمی یابد که از اصل خود دور شده است (مهم ترین وجه تشابه نظر لاکان و مولانا نیز در همین تسلط زبان بر انسان است). درنتیجه، می کوشد به مبدا نخستین خود تقرب جوید و با ابژه های دیگری کوچکی چون پیران و مظاهر الله، و دل و سماع عارفانه- که هرکدام نشانی از عالم مبدا او هستند- به اصل خویش نزدیک شود. در این جستار، نگارندگان برآنند تا ابتدا سیر رشد روانی را از دیدگاه لاکان توضیح دهند، سپس این نظریات را در آرای مولانا بررسی کنند.کلیدواژه ها
رشد روانی, زبان, سوژه, لاکان, مولانااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.